بعد از برداشت پسته چکار کنیم؟‌

پسته، یک ماده غذایی بسیار ارزشمند و مفید برای سلامت بدن است. خاستگاه این گیاه، غرب آسیا بوده و سپس کشت آن در سایر کشورها و مناطق رونق یافت. درخت پسته به آب‌وهوای گرم و خشک برای رشد و ثمردهی نیاز دارد و بر خلاف بسیاری از محصولات کشاورزی، تمام محصول به‌صورت یک‌جا برداشت نمی‌شود و برداشت در ۲ یا ۳ دوره (۲ یا ۳ دست) انجام می‌شود. اولین مرحله برداشت پسته پس از رسیدن ۷۰ درصد از میوه درخت انجام می‌شود. شاید شما هم فکر کنید که با برداشت میوه کار باغ‌دار به اتمام رسیده است؛ اما این‌طور نیست. بعد از برداشت پسته فرایند کوددهی، اقدامات موردنیاز تا میوه دهی بعدی و مبارزه با آفت‌های احتمالی شروع می‌شود. در این مقاله ابتدا به بررسی انواع مشکلات دامن‌گیر درخت پسته از قبیل آفت‌ها می‌پردازیم و پس از آن در خصوص اقدامات لازم پس از برداشت پسته برای افزایش بهره‌وری باغ بحث می‌کنیم.

توجه کنید که در این مقاله فقط اقدامات مربوط به بهره‌وری و نگه‌داری باغ بررسی نمی‌شود، بلکه در خصوص نحوه ذخیره کردن پسته پس از برداشت آن، تا زمان رسیدن به دست مشتری نیز صحبت خواهد شد. پس اگر این فرآیند و اقدامات پس از برداشت پسته برای شما جالب است، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید.

اقدامات لازم برای نگه‌داری باغ پس از برداشت پسته
متأسفانه تعداد زیادی از باغ‌دارانی که تازه شروع به کار باغ‌داری کرده‌اند، خیال می‌کنند که پس از برداشت محصول دیگر نیاز نیست کاری انجام دهند درحالی‌که این باور غلط است. درخت زمانی پربار خواهد بود که در زمان مناسب به آن رسیدگی شود. پس از برداشت محصول لازم است باغ برای دوره بعدی محصول دهی آماده شود؛ پس باید با آفت‌‌های احتمالی مقابله کرده و اقدامات لازم برای افزایش بهره‌وری درختان انجام شود. در ادامه به بررسی برخی از این اقدامات در خصوص درخت پسته پرداخته ‌می‌شود.

آبیاری منظم و به‌اندازه پس از برداشت پسته
بسیاری از باغ‌داران در هنگام جوانه زدن و یا در دوره میوه دهی درخت پسته، برای آبیاری منظم وقت زیادی می‌گذارند؛ اما پس از برداشت پسته آن را به حال خود رها می‌کنند. درحالی‌که این کار غلط است. پس از برداشت پسته باید در دوره‌های منظم و به‌اندازه کافی، درخت آبیاری شود. این کار تا مدت کوتاهی پس از برداشت پسته باید ادامه داشته باشد و پس از آن با فرورفتن درخت به خواب زمستانی، آبیاری بسیار کم شود. این کار باعث می‌شود مواد معدنی موردنیاز درخت بهتر جذب آن شوند و در فصل میوه دهی، درخت پرثمرتر باشد.

مقابله با آفت‌های احتمالی درخت پسته
درخت پسته نیز مانند سایر درختان می‌تواند در معرض آفت‌های بسیاری قرار گیرد. این آفت‌ها ممکن است روی تنه درخت یا برگ آن تخم‌گذاری کنند و یا به جوانه و مغز پسته آسیب بزنند. در مواردی، آفت با از بین‌ بردن شیره درونی گیاه، باعث ضعیف شدن درخت می‌شود. نکته مهم برای مقابله با آفت‌ها، تشخیص و اقدام به‌موقع است. پس از برداشت پسته باید تمام باغ و درختان بررسی شوند تا اطمینان حاصل شود که هیچ آفت یا بیماری‌ای در آن‌ها وجود ندارد. در صورت مشاهده آفت، باید ابتدا نوع آن مشخص شود و سپس با راهکارهای مناسب برای درمان آن اقدام شود.

به‌طور‌کلی آفت‌ها به سه صورت باعث زیان به محصول درخت پسته می‌شوند:

حمله به تنه و چوب درخت
حمله به برگ‌ها
حمله به مغز پسته
آفت کارمانیا (Kermania)، شپشک، سوسک کاپنودیس (Kapnodis) از آفت‌هایی هستند که به تنه و چوب درخت حمله می‌کنند. این آفت‌ها با تکثیر بر روی ساقه و چوب درخت باعث ضعیف شدن درخت و کاهش ثمردهی آن در سال بعد می‌شوند. در این بین پروانه چوب خوار کارمانیا از اهمیت بیشتری نسبت به سایر چوب‌خوارهای برخوردار است. در صورت تشخیص به‌موقع این آفت‌ها و مقابله با آن در زمان مناسب، می‌توان از خسارت‌های احتمالی بعدی جلوگیری کرد. در زیر تصویر مربوط به لارو پروانه چوب خوار پسته را مشاهده می‌نمایید.

آفت پسیل (psyllium) و سرخرطومی (Polydrusus davatchii Hoffmann) از آفت‌هایی هستند که به برگ‌های درختان حمله می‌کنند و باعث ریزش برگ‌ها می‌شوند. یکی از راه‌های مقابله با این نوع آفت‌ها، سم‌پاشی به‌موقع است؛ چراکه این نوع آفت‌ها علاوه بر برگ‌های درخت روی جوانه‌های پسته نیز تکثیر می‌شوند و به طور مستقیم به محصول حمله می‌کنند. در صورت فراگیری این نوع از آفت‌ها، مقابله با آن‌ها سخت بوده و باعث زیان زیادی برای باغ‌دار می‌شوند.

پروانه میوه‌خوار نوعی آفت است که به طور مستقیم فقط از مغز پسته تغذیه می‌کند. این آفت باعث خراب‌شدن پسته، کاهش کیفیت آن با ایجاد لک روی پسته و پوک شدن مغز پسته می‌شود. این نوع آفت، بسیار شایع است و می‌توان گفت تنها راه مقابله با آن استفاده از کود‌های شیمیایی است. به‌طورکلی، درصورتی‌که به‌موقع با این آفت‌ها مبارزه نشود، در مواردی لازم است شاخه‌های درگیر آفت را قطع و یا قسمتی از درخت را سوزاند که این امر باعث خسارت‌ جبران‌ناپذیر به باغ‌دار می‌شود. به همین دلیل است که بررسی درختان پس از برداشت مهم است تا در صورت وجود آفت، سم‌پاشی و مقابله با آن انجام شود.

تقویت و کوددهی درخت‌ها پس از برداشت پسته
پس از برداشت پسته، به‌منظور تقویت درخت و افزایش بهره‌وری باغ، لازم است مواد معدنی موردنیاز درخت به آن داده شود تا درخت بتواند برای کشت بعدی آماده شود. در نتیجه بهترین زمان برای کوددهی به درخت پسته، مدتی پس از برداشت میوه و قبل از فرورفتن درخت پسته به خواب زمستانی است. از مواد معدنی موردنیاز درخت پسته می‌توان به پتاس، فسفر، روی، مس، آهن و منگنز اشاره کرد. درصورتی‌که فرآیند کوددهی انجام نشود و یا دیر انجام شود، در دوره بعدی محصول کم‌تر و بی‌کیفیت‌تری برداشت خواهد شد. استفاده از کودهایی نظیر فروت ست پس از برداشت کامل محصول نیز درخت را برای باردهی بهتر در سال بعد آماده خواهد کرد.

بهترین شرایط نگهداری پسته پس از برداشت چیست؟‌
پسته را به‌صورت خام، و یا به‌صورت فراوری شده می‌توان مصرف کرد. اگر قرار است پسته به‌صورت خام مصرف شود، باید توجه داشت که لازم است مدت کوتاهی پس از برداشت به دست مشتری رسیده و مصرف شود و در همین زمان کم نیز، در جای خشک و خنک نگه‌داری شود؛ چرا که پوسته رویی پسته در مقابل گرما اصلاً مقاوم نیست و بسیار زود دچار لهیدگی می‌شود.

البته خرابی پوسته پسته اثری در طعم، مزه و یا خاصیت پسته ندارد و صرفاً ظاهر شکیل و زیبای پسته را خراب می‌کند و باعث می‌شود که باغ‌دار مجبور شود پسته را به قیمت کمتری بفروشد.
اما برای نگهداری پسته پس از فراوری و خشک‌شدن، دانستن یک نکته ضروری است و آن هم درجه حرارت نگه‌داری پسته خشک است. آجیل باید در دمای پایین نگهداری شود. یک کابینت خنک، یخچال و یا حتی طبقات پایینی فریزر، همگی مکان‌های مناسبی برای نگهداری پسته و یا به‌طورکلی هر نوع آجیل است.

کلام آخر
پسته، یک محصول بسیار مفید و در عین‌حال گران‌قیمت است که تنها در شرایط آب‌وهوایی گرم و خشک رشد می‌کند. ازاین‌رو، نگه‌داری و مراقبت از باغ پسته اهمیت ویژه‌ای دارد. بسیاری از باغ‌دارها در هنگام جوانه زدن و رشد کردن پسته مراقبت‌ زیادی از درخت و محصول می‌کنند. اهمیت مراقبت‌ها در این دوره بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما می‌توان گفت اصلی‌ترین مرحله مراقبت از درخت‌ها پس از برداشت محصول است؛ چرا که فرآیند مقابله با آفت‌های احتمالی و کوددهی به درختان در این زمان انجام می‌شود.