ارزش غذایی محصولات باغبانی

از نظر مردم عادی ارزش غذایی فقط در کالری موجود در آنهاست ولی بدن انسان ،علاوه بر انرژی، نیاز به مقادیر معین پروتئین،املاح و انواع ویتامین ها دارد و به این دلیل متخصصین تغذیه همانطور که به رسانیدن تعداد لازم کالری به بدن اهمیت می دهند،متعادل بودن غذا را نیز مهم می دانند.

براساس برآوردهایی که شده به تقریب دو سوم جمعیت دنیا،به نحوی دچار تغذیه نادرست و اثرهای آن هستند.در بسیاری از موارد،در غذای این گونه افراد، کمبودی از نظر انرژی وجود ندارد و فقط در آن نبودن تعادل بین مواد ضروری به چشم می خورد .

مشکل تغذیه نادرست در کشورهای توسعه نیافته شاید مهم ترین مشکلی باشد که مردم با آن روبه رو هستند. در چنین کشورهابی، به دلیل پایین بودن سطح زندگی، به طور معمول مهم ترین قسمت از غذای مردم را غلات تشکیل می دهد.افراد این کشورها در غذاهای خود،به ندرت از گوشت و محصول های باغبانی استفاده می کنند و این مواد تا حدی برای آن ها جنبه تفننی دارد،به ویژه که به طور معمول قیمت آن ها هم نسبت به غلات بالاست،تجزیه های شیمیایی،نشان می دهد که در حالی که میزان کالری ،املاح و پروتئین غلات بالاست.

تجزیه های شیمیایی نشان می دهد که در حالی که میزان کالری،املاح و پروتئین غلات بالاست،این محصول ها از نظر ویتامین ها،به ویژه ویتامین های A و C بسیار فقیر بوده،بنابراین برای برخورداری از سلامت جسمانی، هر فرد باید در جیره غذایی روزانه خود،مقداری محصول های باغبانی که انرژی و پروتئین چندانی ندارند (به استثنای خشکبارها . بقولات)

ولی در عوض از نظر املاح و ویتامین ها بسیار غنی هستند،مصرف کند. از مواد موثر در تغذیه که بگذریم برای اینکه دستگاه گوارش انسان بتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد،غذای مصرفی باید دارای حجم معینی باشد. در محصول های باغبانی مواد حجم دهنده، که سلولز و مواد مشابه آنست، به فراوانی وجود دارد، از همین رو می گویند: سبزی ها و میوه ها ملین هستند و نیز به همین دلیل ، متخصصین تغذیه محصول های باغبانی را به عنوان گروهی جدا و اصلی در اجزاء سازنده غذا می شناسند و غذایی را که بدون آن ها باشد، کامل نمی دانند.

در بین محصول های باغبانی،خشکبارها دارای بالاترین ارزش غذایی هستند، زیرا هم انرژی زا هستند و هم حاوی مقادیر زیادی پروتئین، املاح و ویتامین می باشند.

برگه زرد آلو غنی ترین منبع ویتامین A و پتاسیم است،در حالی که بادام، پسته، فندق و گردو سرشار از چربی، فسفر و پروتئین هستند.سبزی ها و میوه های تازه نیز از منابع بسیار مهم تغذیه به شمار می روند . راجع به ویژگی های هویج و میزان ویتامین A در آن، بقولات به خاطر میزان پروتئین خود شهرت فراوان دارند.علاوه بر این ها، در بین محصول های باغبانی منابع بسیار پر ارزشی از انواع املاح و ویتامین نیز وجود دارند که زیاد شناخته شده نیستند.برای مثال اسفناج علاوه بر آهن،حاوی مقادیر فراوانی کلسیم ،فسفر،پتاسیم و ویتامین های A,B و C است و فلفل و گل کلم از غنی ترین منابع ویتامین C به شمار می روند.

یکی از مغذی ترین محصول های باغبانی تره تیزک یا شاهی است که خوشبختانه مصرف آن در ایران به عنوان سبزی خوردنی رواج دارد.این سبزی در بین محصول های تازه باغبانی حاوی بیشترین مقدار چربی،پتاسیم و ویتامین های A , B2 می باشد و از نظر پروتئین ، سایر املاح و ویتامین ها نیز مقام های دوم تا چهارم را داراست و بنابراین باید کشت و مصرف آن را توسعه داد و تشویق نمود و بدین وسیله به تامین مواد لازم برای بدن به ویژه در افراد کم درآمد کمک کرد.