شتر حیوان کم توقع (2)

دندانها و سن شتر

شتر در مبارزات خود جهت نشان دادن قدرت،دندان را به عنوان اسلحه بکار می برد.ارزیابی وضع دندانهای شتر عامل اصلی برای تشخیص سن شتر است.چون خلق و خو و رفتار شتر در سنین مختلف فرق می کند،بدین جهت دانستن سن حیوان،برای طرز رفتار شتربان با شتر مهم است.

غذای شتر

شتر غذای خود را با چریدن در مراتع به دست می آورد.این جانور در مناطقی که علف کم می روید،از گیاهان یا بوته های وحشی که در کویر یا جلگه ها وجود دارد،تغذیه می کنند.در این مناطق حتی از گیاهانی استفاده می کند که سایر دامها به علت طعم نامناسب و یا سمی بودنشان از خوردن آنها پرهیز می کنند؛مانند بعضی از انواع اقاقیا،بوته های گیاهانی که بیشتر در زمینهای شور می رویند،بوته گز،بعضی گیاهان تیره کاسنی،انواع درمنه و غیره،چنانچه شترها به خوردن انواع این قبیل علفها عادت کرده باشند،تغییر دادن ناگهانی نوع غذای آنها به علف معمولی،عواقبی از قبیل به هم خوردگی تعادل دستگاه گوارش و اسهال در بر دارد.

اگر شتر احتیاج غذایی خود را بعد از کار یا در حین بارکشی تامین می کند،ضروری است دست کم شش ساعت وقت برای جست و جو خوردن غذا در اختیارش گذاشته شود.شتر روزانه به 28 تا 38 کیلوگرم غذای خوب احتیاج دارد و مرتع 20 تا 30 کیلوگرم علوفه می خورد.برای نشخوار کردن این مقدار علوفه شش ساعت زمان لازم دارد.گردن دراز به شتر امکان می دهد که از برگ درختان و بوته ها برای تغذیه استفاده کند.چون شتر ضمن چریدن مراتع را تا حدودی از بین می برد،بدین جهت باید آن مرتع را در سال بعد بدون استفاده گذاشت تا دوباره به حالت اول خود برگردد.برای هر شتر با توجه به موقعیت و مقدار علف،در سال بین چهار تا شش هکتار مرتع در نظر می گیرند.شتر می تواند از علوفه خشک و سخت خشبی گیاهان خاردار نیز برای تغذیه استفاده کند،چون پوششی ضخیم و مقاوم روی لبهای شتر را پوشانده است.

شیر شتر

شیر شتر بلافاصله بعد از دوشیدن و تازه می آشامند.در بعضی مناطق معتقدند که شیر شتر خیلی مقوی است و در رشد نوزادان بسیار تاثیر می گذارد.بدین جهت در تغذیه کودکان از شیر شتر اتفاده زیادطی می شود.همچنین شیر شتر نسبت به شیرگاو و گاومیش،حساسیت کمتری در مقابل حمل و نقل و انبار شدن دارد و دیرتر فاسد می شود.گرفتن کره از شیر شتر تا حدی مشکل است.علاوه بر کره،کشک و پنیر نیز از شیر شتر به دست می آید.

گوشت و پشم شتر

به علت وجود گلیکوژن فراوان در گوشت شتر مزه آن شیرین است، و شباهت زیادی به گوشت گاو دارد.گوشت شتر را می توان به صورت کنسرو تا مدتی نگهداری کرد.در نقاطی از جهان که تولید گوشت شتر جزء محصولات فرعی است،از گوشت آن برای تهیه کالباس، و از چربی آن برای ساختن صابون استفاده می کنند.

طول پشم و ضخامت پوست شتر نسبت به حرارت محل نگهداری شتر فرق می کند.برای مثال در مناطق گرمسیری پشمش کوتاهتر و پوستش نازکتر است و بالعکس در مناطق سردسیر پشم شتر بلندتر و پرپشت تر و پوستش ضخیم تر است.

چیدن پشم شتر همیشه ضروری نیست،چون در بهار بن تارهای پشم سست می شود،بطوری که می توان آنها را براحتی با دست از پوست جدا کرد.از آن جا که پشم کنی ناگهانی باعث ایجاد شوک در شتر می شود،باید آنها را از سرما محفوظ داشت.در هندوستان بعد از پشم کنی بدن شتر را با روغن چرب می کنند،و به مدت دو تا سه روز گل و لای به بدن آنها می مالند تا بدن را از سرما و گزند نیش حشرات محفوظ بدارند.از پشم شتر_بعد از تغییراتی_ لباسهای گرمکن،دست کش،جوراب،پالتو،پنو،آستر داخل کفش، قالی،چادر و … درست می کنند.

بیماری های شتر

شتر به علت زندگی در مناطقی خاص،کمتر در معرض خطر و هجوم عوامل بیماری زا قرار می گیرد و به همین علت نیز نسبت به سایر دامها کمتر بیمار می شود.بیماریهایی که منحصر به شتر باشند نادر هستند.امراض ویروسی شتر عبارتند از: تب برفکی،طاعون گاوی،هاری و آبله شتری،از انگلهای داخلی،انواع کرمهایی را که در سایر دامها نیز وجود دارند می توان نام برد،و از انگلهای خارجی که باعث ناراحتیهایی در شتر می شوند.می توان به شپش،کنه و ساس اشاره کرد.شتر بیشتر از سایر دامها مبتلا به امراض و ناراحتیهای چشمی و رماتیسم عضلانی می شود.