گردشگری روستایی (15)

طرح گردشگری روستایی (کاسامانس)نشان دهنده یک برنامه موفقیت آمیز گردشگری در مناطق روستایی و مبتنی بر جامعه محلی است که منافع ان به طور مستقیم به افراد محلی باز می گردد و تجارب ارزشمندی برای گردشگران به ارمغان آورده است.این طرح موفق به طور مداوم ارزیابی و نظارت می شد و با وجود مشکلات متعدد به موفقیت مطلوب رسیده و اهداف اولیه طرح دست یافت.همچنین این طرح،در سایر نقاط جهان توجه زیادی را به خود جلب کرد و به عنوان الگویی برای طرح های مشابه در سراسر جهان مطرح گردید.کشور ما نیز می تواند با استفاده از این تجارب ارزشمند و الگوهایی مانند (کاسامانس)،به توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در مناطق محروم بپردازد.

از چند سده اخیر و با رشد پر شتاب صنعت فناوری در جهان،عقب ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است.از آن جایی که عموما روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی ناچیزی برخوردار هستند،اقشار روستایی فقیرتر و آسیب پذیر تر محسوب می شوند که بعضا منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می شود.

علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها،نبود صرفه اقتصادی برای ارائه خدمات اجتماعی،حرفه ای و تخصصی نبودنکار کشاورزی(کم بودن بهره وری)،محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت) و عدم مدیریت صحیح مسئولان بوده است.به همین جهت،برای رفع فقر شدید مناطق روستایی،ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان،ایجاد اشتغال و افزایش بهره وری آنان،تمهید(توسعه روستایی) متولد گردید.

بنابر تعریف،برنامه های توسعه روستایی،جزئی از برنامه های توسعه هر کشور محسوب می شوند که برای دگرگون سازی ساخت اجتماعی_اقتصادی جامعه روستایی به کار می روند.

این گونه برنامه ها را که دولت ها و یا عاملان آنان در مناطق روستایی پیاده می کنند،دگرگونی اجتماعی بر اساس طرح و نقشه نیز می گویند.این امر در میان کشورهای جهان سوم که دولت ها نقش اساسی در تجدید ساختاذر جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی به عهده دارند،مورد پیدا می کند.از سوی دیگر توسعه روستایی را می توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم در آمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست.

در گذشته بعضی مدیران و سیاست گذاران امر توسعه،صرفا بر (توسعه کشاورزی) متمرکز می شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفا از این طریق محقق نمی شود.روستا جامعه ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه جانبه (یعنی توسعه روستایی) است نه صرفا توسعه کسب و کار نظامی به نام (کشاورزی).هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاما توسعه روستایی محقق نمی شود.چون اولا فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی شود (بیشتر عاید زمین داران،به خصوص مالکان بزرگ،می شود)،ثانیا افزایش بهره وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می شود ( حداقل در درازمدت ) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روز افزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می شود.