کاربردهای مختلف گندم (2)

کنترل آفات

برخی ازطیور خانگی و پرندگان شکارگر،نقش مهمی در کنترل انگلهای خارجی دام و برخی از آفات گیاهی دارند.بر این اساس،کشاورزان و دامداران به روشهای مختلفی سعی می کنند که این طیور و پرندگان را به مزارع و یا محل استقرار دامهای خود جلب کنند.از جمله روشهای جلب پرندگان،ایجاد سایه بان و قرار دادن آب و غذا و یا پاشیدن دانه گندم،برنج و غیره در محل مورد نظر می باشد.

نگارنده کتاب حاضر در بازدید از شالیزارهای کشور سریلانکا مشاهده نمود که برخی از شالیکاران،هنگام شخم شالیزارهای خود،طیور خانگی و سایر پرندگان را به درون آن جلب می کنند.شالیکاران قبل از آغاز شخم،مقداری دانه غلات مثل گندم،برنج و نظایر آن را در سطح مزرعه می باشند تا طیور خانگی و یا پرندگان به شالیزار وارد شوند و سپس،کار شخم را شروع می کنند.طیور خانگی و پرندگان،پس از برچیدن دانه ها و یا در حین آن،متوجه آفات خاکزی (که به وسیله شخم بر سطح خاک آمده اند.)شده و آنها را شکار می کنند و از این طریق،آفات خاکزی شالیزار کنترل می گردند.

برخی از عشایر جنوب کشور از روش بیولوژیکی بسیار ساده ولی موثری برای کنترل کنه دامهای خود استفاده می کنند بدین صورت که در بین دامهای سنگین خود که در محیط باز نگهداری می شوند،دانه های گندم و یا برنج می پاشند.این کار باعث جلب مرغان خانگی و پرندگان وحشی می شود.طیور مذکور پس از جلب به سوی این غلات،آنها را خورده و سپس به سراغ کنه دامها رفته و از آنها تغذیه می نمایند و بدین ترتیب،کنه ها کنترل می شوند.

دانه های غلات از جمله گندم و برنج برای تهیه انواع طعمه برای صید پرندگان مورد استفاده قرار می گیرند.در زمانهای قدیم،صیادان به منظور جلب پرندگان و شکار آنها از دانه های غلات بویژه گندم و برنج استفاده می کردند.

استریکنین،یک ماده قدیمی است که به عنوان یک ماده پرنده کش برای کنترل پرندگان خسارت زا مانند گنجشک مورد استفاده قرار می گیرد.این ترکیب را با یک نوع غله به نسبت 0/5 درصد به صورت طعمه مسموم درست می کنند.استریکین،خیلی سریع عمل می کند و در محلی که پاشیده شود،تعداد زیادی اجساد پرنده بر جای می ماند که بایستی به فواصل منظم آنها را جمع آوری کرد.چند روز قبل از پخش طعمه مسموم،باید به پاشیدن طعمه بدون سم اقدام نمود.بذرهایی را که به صورت طعمه مسموم آماده پخش می شوند،قبل از پاشیدن،رنگ می نمایند تا پرندگان راحت تر جلب شوند و جمع آوری و انهدام طعمه های مسموم خورده نشده،سریع و آسان صورت گیرد.اخیرا مواد جدیدتری مانند اورنیترول معرفی گردیده که برای کنترل پرندگان،کاربرد انسانی تری دارند.

از زمانهای گذشته،استفاده از بذر گندم آلوده به سموم به منظور کنترل موش خانگی و صحرایی و مورچه رواج داشته است به طوری که دانه های آغشته به سم را به عنوان مسموم در نزدیکی و یا داخل لانه آنها می ریزند.

در برخی از مناطق روستایی استانهای جنوبی ایران و در برخی از مناطق جهان از جمله کشور هندوستان،روستاییان دانه های گندم را به عصاره برگ چریش آغشته کرده و از آن به عنوان طعمه برای کنترل آفت موش استفاده می کنند.نتایج پژوهش مروتی و همکاران نشان می دهد که عصاره چریش به عنوان یک ماده ضد باروری و سقط جنین در موش عمل می نماید و توصیه نموده اند که با توجه به ارزانی و فرمولاسیون طبیعی و مناسب عصاره چریش از آن به منظور تهیه طعمه به منظور کنترل نسل و پیشگیری از ازدیاد جوندگان مضر استفاده شود.