دکتر کاظم جلالی

دکتر کاظم جلالی

مجلس شورای اسلامی را می توان از مهم ترین و اصلی ترین نهادهای نظارتی کشور به شمار آورد که برای این کار ابزارهایی در اختیار دارد.یکی از اساسی ترین رسالت های مجلس شورای اسلامی در کنار قانونگذاری،نظارت است که تاکنون به دلایل مختلف به طور نظام مند و جدی،موفق به انجام این وظیفه نظارتی نبوده و ظرفیت نظارت و ارزشیابی به صورت همه جانبه در کشور ایجاد نشده است.از لوازم تحقق این ظرفیت،ایجاد تقاضای قوی و منسجم برای اطلاعات شاخص های بخش های مختلف از سوی نهادهای نظارتی و استفاده از شواهد برای تصمیم گیری و به عبارت دیگر،سیاستگذاری مبتنی بر شواهد است.البته وجود ممانعت نظارت مجلس می تواند گامی به منظور تقویت کارکرد نظارتی باشد که نقش آفرینی موثر آن در گرو برخی ملاحضات،از جمله تعادل و همکاری منسجم با مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی بر اساس یک برنامه اقدام جامع است.

یکی از الزامات اصلی تحقق الگوی اسلامی_ایرانی پیشرفت و عدالت،استقرار نظام پایش و ارزشیابی متناسب،برای نظارت مداوم و اثربخش بر عملکرد دستگاه های مختلف در حوزه های اقتصادی،محیط زیستی،فرهنگی و اجتماعی است.البته این موضوع به مفهوم نادیده گرفتن تجارب جهانی نیست و باید بر اساس نگاه نقادانه از آنها استفاده کرد.به هر حال ایران در عرصه جهانی،در عین تاکید بر ارزش های اسلامی و حفظ آنها،به نهادهای جهانی مانند سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (فائو) در ارائه آمار شاخص های استاندارد بین المللی متعهد بوده و در این خصوص باید به تقویت ظرفیت برای پایش و ارزشیابی در سطوح ملی و پایین تر از آن بپردازد.در واقع،حضور و ایفای نقش فعال کشور در عرصه های گوناگون جهانی،بدون اطلاع از معیارها و شاخص های ارزیابی و نحوه اندازه گیری آنها امکان پذیر نخواهد بود.هر چند در این خصوص نباید گرفتار افراط و تفریط شد.

مجلس شورای اسلامی که نهاد نظارتی مستقلی است،برای نظارت . ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی باید چارچوب ها،روش ها و شاخص های اصولی را مطابق با اهداف کلاتن نظام جمهوری اسلامی و با توجه به آخرین یافته های علمی،شناسایی کرده و آنها را به کار گیرد.مجموعه حاضر،اثر ارزشمندی است که سه نهاد معتبر بین المللی فائو،بانک جهانی و بنیاد جهانی کمک به توسعه روستایی تهیه کرده اند و مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در راستای تبیین مباحث علمی در خصوص تقویت ظرفیت پایش و ارزشیابی کشور آن را ترجمه کرده است.این اثر،می تواند راهنمای مهمی برای برخی کمیسیون های مجلس شورای اسلامی (به ویژه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی)،مرکز آمار کشور،معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی باشد.همچنین از مباحث اساسی و فرابخشی آن،می توان در همه دستگاههای اجرایی،به منظور تدوین و استقرار نظام پایش و ارزشیابی بهره گرفت.در خاتمه امید است این خدمت ناچیز مقبول درگاه کریم منان و مورد پسند ارباب فهم و کمال شود.