بانک گرامین از زبان بنیانگذار آن محمد یونس(3)

بانک فقرا…

هر انسانی دارای ظرفیت و استعداد فوق العاده زیادی است.بسیاری از افراد هرگز اقبال آن را ندارند که به کشف این امر بپردازند که چه ظرفیتی دارند و تا کجا می توانندپیش روند.این تقصیر افراد فقیر نیست،زیرا فقرا باید تلاش زیادی کنند و مهارت هایی را به دست آورندتا صرفا بتوانند امرار معاش کنند؛بلکه این تقصیر ترتیبات اجتماعی و طرح های نهادی است که همگی ساخته و پرداخته خود ماست.به نظر نمی رسد که هیچکس به این حقیقت پی برده باشد که فقرا بیش از همه نیازمند اعتبار هستند.تنها اگر مردم فقیر بتوانند با شرایط معقول اعتبار به دست آورند،قادر خواهند بود که برای خود و خانواده خود درآمد ایجاد کنند.تنها اگر آنان بتوانند درآمد ایجاد کنند،قادر خواهند بود که حق خود را برای داشتن غذا،سرپناه،پوشاک و نیز زندگی شرافتمندانه و انسانی به کرسی بنشانند.من شاهد آن بوده ام هنگامی که افراد مطیع و سر به زیر به اعتبار دست پیدا می کنندتا در زندگی خود تغییری به وجود آورند،به افرادی مغرور و خلاق تبدیل می شوند.

اگر بخواهیم جامعه ای عادلانه بنا کنیم که در آن کلیه افراد بشر بتوانند با منزلت زندگی کنند،اعتبار از اهمیت اساسی برخوردار است.من به این نتیجه رسیده ام که دسترسی به اعتبار در زمره حقوق بنیادی بشر قرار دارد.هنگامی که فرد فقیر باشد،سایر حقوق بنیادی_مانند غذا،سرپناه،آموزش،و بهداشت_نیز از او سلب می شود.اعتبار درهای بسته را باز می کند.

در بانک گرامین،ما فقط به فقیرترین فقرا وام می دهیم.کلیه وام گیرندگان ما روستاییانی هستند که بیش از نیم آکر زمین در مالکیت خود ندارند.بیش از 45 درصد از جمعیت بنگلادش در این طبقه جای می گیرند.با این حال،عملیات ما به هیچ وجه جنبه نرخ بازرگانی رسمی است.مع هذا،مردم با شورو شوق وام می گیرند و زندگی خود را با ابتکار و استعداد تغییر می دهند.

نود درصد از سهام گرامین متعلق به وام گیرندگان آن است.آنان با خرید یک سهم در بانک به مبلغ 2/50 دلار به سهامدار تبدیل می شوند.ده درصد از سهام بانک گرامین متعلق به دولت است.هیات مدیره بانک گرامین متشکل از سیزده عضو است که نه تن از آنان سهامداران وام گیرنده ای هستند که هر سه سال یک بار توسط دیگر سهامداران وام گیرنده انتخاب می شوند.سه عضو هیات مدیره به وسیله دولت و یک عضو به وسیله خود هیات منصوب می شوند.

اعضا آزاد هستند تا از وام خود برای هرگونه فعالیت اقتصادی مولدی که خواهان آن هستند،استفاده کنند.وام گیرندگان از وام های خود عمدتا برای فعالیت های اقتصادی فردی مبتنی بر کشاورزی یا فعالیت های غیر زراعی روستایی استفاده می کنند.بیش از 450 نوع از این فعالیت ها به لحاظ مالی تامین شده است،از جمله پرورش گاوهای شیرده،سبوس گیری برنجفپرواربندی گاوها،ایجاد مغازه های خواربارفروشی،تهیه دستگاههای بافندگی دستی،صحافی،عطرسازی و انواع دیگر فعالیت های اقتصادی کوچک مولد. از سال 1982،ما وام هایی را در اختیار گروه ها برای فعالیت های اقتصادی اشتراکی مانند نصب مجموعه پمپ های آبیاری،حفاری و لوله گذاری چاه های کم عمق،تهیه وسائل پوست کندن برنج،و تهیه ماشین های روغن کشی قرار دادیم.همچنین برای اجاره مراکز دادوستد در شهرک هایی که به طور سنتی قلمرو افراد غنی و ثروتمند بود،اجاره زمین جهت تعاونی های زراعی،بهره برداری از فنون مزرعه داری جدید و دیگر فعالیت های اقتصادی گروهی وام هایی اعطا کردیم.

ما زندگی میلیون ها انسان فقیر را تغییر دادیم.فقیرترین فقرا به کارآفرین های خویش فرما تبدیل شده اند و به عنوان موتورهای بسیار کوچک رشد سرمایه داری در نواحی روستایی ظهور پیدا کرده اند.این سرمایه داری،طماع یا غیر انسانی نیست.هیچ کس به وسیله دیگران استثمار نمی شود.وجدان اجتماعی،همراه با بینش رفاه فردی،تنها نیروی محرکه است.