یافته های کلیدی و راهکارهای توسعه کارآفرینی روستایی(2)

11_صنایع فرهنگی از جمله صنایع ریشه دار در مناطق روستایی محسوب می شوند و به جرا می توان گفت زادگاه این صنایع محسوب می شوند.اگر چه صنایع فرهنگی گستره وسیعی را در بر می گیرند،اما مناطق روستایی بیشتر بر صنایع دستی متمرکز می باشند.

از آنجاییکه روستاییان وقت آزاد به نسبه زیادی(به خصوص به صورت فصلی)در اختیار دارند،اکثرا بر زمینه ای از اینگونه صنایع وارد می شوند.اینگونه مصنوعات یا مورد استفاده شخصی و خانوادگی قرار می گیرند یا اینکه به عنوان کمک خرج(در کنار درآمد اصلی از کشاورزی،مورد استفاده قرار می گیرند.مواد اولیه مورد نیاز صنایع دستی،به وفور در مناطق روستایی موجود می باشد،بعلاوه اینکه نیازمند دانش فوق العاده یا فناوری سطح بالایی نیز نمی یاشد،شایان ذکر است این صنایع،زمینه اشتغال مناسبی نیز برای زنان(به عنوان قشر عظیمی از جمعیت روستایی)محسوب می شود:از یک طرف آنان را از فضای خانه دور نکرده و از طرف دیگر با شرایط جسمانی و روحی آنان سازگاری بیشتری دارد.

12_صنعت گردشگری(توریسم)نیز از دیگر صنایع فرهنگی محسوب می شود که زمینه رشد فوق العاده در مناطق روستایی دارد.طبیعت زیبای مناطق روستایی همراه با جاذبه های سنتی روستانشینان،زمینه مورد علاقه گردشگران داخلی و خارجی محسوب می شود.توسعه این صنعت که با هزینه قابل توجه ای همراه نیست،در حاشیه خود باعث توسعه کسب و کارهای فراوانی خواهد شد.

13_خدمات زمینه فوق العاده اشتغالزایی است که حوزه در حال رشدی در اکثر کشورهای جهان محسوب می شود بطوریکه بسیاری از اندیشمندان،اقنصاد نوین را اقتصاد خدماتی می نامند.خدمات زمینه بسیار مستعدی برای اشتغالزایی است چون در یک اقتصاد رو به رشد و پویا،نمی توان هیچ گونه محدودیتی برای توسعه خدمات در نظر گرفت.بعلاوه خدمات زمینه مناسبی برای خلاقیت و نوآوری افراد محسوب می شود.بخش عمده ای از کارآفرینی ها در حوزه خدمات اتفاق می افتد.خدمات اجتماعی،خدمات بهداشتی،خدمات فنی،خدمات آموزشی،تجارت،خدمات اقتصادی و مالی و خدمات ارتباطی از جمله مهمترین زمینه های قابل توسعه و اشتغالزا در مناطق روستایی هستند.قطعا مشارکت دولت در این زمینه می تواند تسهیل کننده و تسریع کننده فرایند توسعه خدمات در روستاها باشد.

14_دولت می تواند با برنامه ریزی،طراحی و اجرای طرح های مختلف برای ارایه خدمات دولتی در مناطق روستایی،زمینه اشتغالزایی و کارآفرینی فوق العاده ای را در روستاها ایجاد نماید.طیف این امور نیز بسیار گسترده است:از امور اداری،اقتصادی،انتظامی،بیمه و تامین اجتماعی گرفته تا مراقبت از محیط زیست،حفظ و توسعه مراتع و جنگل ها(و حتی پاسداری از مرزها و منافع عمومی و ملی).استخدام نیروهای کاری در این زمینه ها باید به صورت محلی انجام پذیرد و تا حد ممکن به بخش خصوصی واگذار گردد.این امر از طرف دیگر باعث کاهش حرکت و مهاجرت روستاییان به شهره برای دریافت اینگونه خدمات خواهد شد.تحقق دولت الکترونیکی در روستاها،چشم اندازی مطلوب برای آینده است که اکثر کشورها در حال حرکت به سمت آن می باشند.

15_(رویکرد خوشه ای)به توسعه،نگرش به نسبه جدیدی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه در کشورهای مختلف بکار می گیرند.نگاه کل نگرانه و منسجم به مسایل و کل فضای مربوط به یک مقوله،مدیران را در اجرای برنامه های توسعه با موفقیت بیشتری همراه می سازد.توسعه روستاها بر معنای توسعه خوشه های صنعتی،خوشه های فناوری و خوشه های دانشی روستایی،راهکار مناسبی برای توسعه روستاها و توسعه کسب و کارهای روستایی است.از آنجاییکه توجه به این رویکرد حائز اهمیت فوق العاده ای است آنرا در بخش بعدی و قبل از تشریح مدل توسعه اشتغالزایی و کارآفرینی روستایی به گونه ای مفصل تر بیان می داریم.

16_اکثر کشورهای جهان (بالاخص کشورهای پیشرفته)در حال حرکت به سمت ایجاد جامعه دانش بنیان،جامعه یادگیرنده و جامعه اطلاعاتی هستند.جامعه دانش بنیان و جامعه یادگیرنده و جامعه اطلاعاتی هستند.جامعه دانش بنیان و جامعه یادگیرنده دو روی یک سکه هستند که از مسیر تشکیل و تکامل یک جامعه اطلاعاتی می کذرند.اقتصادهای دانشی و اطلاعاتی دارای الزامات و ساختاری هستند که اگر از آن ها غفلت شود اقشار روستایی از جمله آسیب پذیرترین گروه در آن خواهند بود.بدین جهت،اکثر کشورها برنامه هایی برای تقویت زیرساخت های اطلاعاتی جوامع روستایی خود( و ارتقای سواد اطلاعاتی آنان)و مدیریت اثربخش دانش در این مناطق(در تعامل با مناطق شهری)دارند.

17_توسعه فناوری های مناسب و اشاعه آن ها در مناطق روستایی نقش بسزایی در توسععه کسب و کارها دارد.توسعه فناوری های زیستی(بیوتکنولوژی)و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی باعث افزایش توانمندی های نوآوران و کارآفرینان روستایی و شهری (برای فعالیت در روستاها)خواهد شد.اشاعه این فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در مناطق روستایی علاوه بر اینکه باعث تسهیل و بهبود امکانات و شرایط روستاییان می شود،فرصت های کاری خوبی را نیز در اختیار قشر به نسبه تحصیل کرده روستا می گذارد.

18_ادغام فناوری های سنتی موجود در مناطق روستایی کشور با فناوری های نوین و پیشرفته راهکار مناسبی برای پیشرفت و روزآمد شدن محصولات و کالاهای ساخت روستا است.بسیاری از محصولات سنتی را می توان با ابزارها و تجهیزات نوین تولید نمود یا آنان را با فناوری های جدید آغشته نمود.این امر باعث بقای صنایع سنتی فعلی و بعضا توسعه بازار(روبه اضمحلال)آنان خواهد شد.

19_توسعه فن آوری امید رویکرد مناسبی برای ارتقای کیفیت و زندگی روستاییان است.این مفهوم که اولین بار توسط راشمی مایر(اندیشمند و آینده پژوه هندی)مطرح گردید،تصریح می دارد که الزاما توسعه کشورهای در حال توسعه (و ورود به عصر فراصنعتی)از مسیر صنعتی شدن و الگوهای توسعه کلاسیک تجویزی غربی نمی گذرد.بسیاری از کشورهای توسعه نیافته(بالاخص در مناطق روستایی)می توانند با بکارگیری مجموعه ای از فناوری های نرم و اثربخش که هزینه سرانه اندکی دارند،در دسترس می باشند و باعث آلودگی محیط زیست نمی شوند،یک مسیر (توسعه اقتصادی نرم) را بپیمایند و جوامع خود را از فقر و فلاکت برهانند.از جمله این فناوری ها می توان منابع انرژی تجدید پذیر(همچون سلول های خورشیدی و بیوگازها)فناوری های ارتباطی ارزان قیمت(تلفن های رادیویی) و فن آوری های مالی و اقتصادی اشاره کرد.استفاده از این فناوری ها ارزان و نیازمند دانش تخصصی سطخ بالایی نیست.

20_فرهنگ سازی از مهمترین و زیر بنایی ترین اموری است که باید برای توسعه روستاها کارآفرینی در آن ها صورت گیرد.کارآفرینی نیازمند فرهنگ خاصی است که پرورش آن بسیار سخت و نیازمند تلاشی طولانی مدت است.توانایی درک تغییرات و کشف فرصت ها،مشارکت و کارگروهی،خلاقیت و نوآوری،روحیه استقلال طلبی و مسئولیت پذیری،مخاطره پذیری و مخاطره جویی،همگی از عناصر اساسی سازنده این فرهنگ هستند که نمی توان صرفا با انجام برنامه های کوتاه مدت و ضربتی به آنها دست یافت.بهترین راهکارهای توسعه فرهنگ کارآفرینی در روستاها(سواد کارآفرینی)روستا نشینان از طریق برنامه های آموزشی و ترویجی مختلف است.بعلاوه تدوین ساختار و معماری مشاغل روستایی و آموزش ماژولارعناصر سازنده آن ها یکی از رویکردهای آموزشی نوین و اثربخش می باشد.صرفا توسعه سواد خواندن و نوشتن(سواد عمومی و پایه)راهگشای مسایل روستایی نخواهد بود،بلکه توسعه مجموعه ای از سوادهای فرهنگی،فناوری و اطلاعاتی باعث توانمند شدن روستاییان شده و آنان را در ایجاد،توسعه و بهره برداری از کسب و کارها و منافع خود یاری می رساند.

ادامه دارد…