تاثیر کشاورزی بر توسعه یافتگی و امنیت ملی (10)

7_ارائه کارکردهای چندگانه اقتصادی،اجتماعی و محیط زیستی

از واحدهای صنعتی انتظار ارائه کالاهای عمومی به ویژه محیط زیستی (مانند تصفیه هوا و تولید اکسیژن،کاهش دمای شهرها و روستاها،تصفیه رایگان آب،حفظ تنوع زیستی و…)نمی رود.

حداکثر انتظار از آنها،عدم آسیب رسانئن به اکوسیستم ها و عدم اختلال در فرایند تولیدخدمات مذکور است.

ولی نظام های کشاورزی در صورت مدیریت صحیح،خدمات اکولوژیکی و محیط زیستی فراوان و بسیار ارزشمندی را برای جوامع تولید می کنند.

کشاورزی تامین کننده عمده ای برای خدمات محیط زیستی همچون تثبیت کربن،مدیریت آبخیزداری و حفاظت از تنوع زیستی است که اغلب شناسایی و ارزشگذاری نمی شوند.

امروزه شماری از کشورهای دنیا،به اهمیت این خدمات در ایجاد و حفظ جوامع سالم و تندرست پی برده و برای تداوم آنها هزینه می پردازند.

ساز و کارهایی نیز به این منظور،تحت عنوان چیدمان های پرداخت هزینه برای خدمات محیط زیستی نظام های کشاورزی،توسعه یافته نهادینه شده اند.

آمار و ارقام هم نشان می دهد برای نمونه،تولید هر 5 مول اکسیژن،یک دلار می ارزد.بر این اساس ارزش حیاتی درختان روشن می شود.

8_(کنترل مهاجرت)

پایه اقتصاد روستایی در ایران،معمولا بخش کشاورزی و منابع طبیعی است و اگر برنامه ای برا نقش آفرینی بهینه آن در اشتغال آفرینی روستایی تعریف نشود،روند مهاجرت روستا به شهر تشدید خواهد شد.

در ابن صورت،دولت مجبور خواهد بود چندین برابر سرمایه مورد نیاز برای اشتغال زایی روستایی،بودجه عمومی برای مقابله با هزینه های اجتماعی ناشی از حاشیه نشینی و جرائم مربوطه در شهرها صرف کند.

از سوی دیگر؛تمرکز جمعیت در کانون های جمعیتی،بیش از حد افزایش یافته و توزیع فضایی جمعیت در پهنه سرزمین برهم خواهد خورد.آلودگی های محیط زیستی به ویپژه آلودگی هوا در کانون های جمعیتی از پیامدهای اصلی چنین روندی است.

9_مزیت نسبی جهانی

یکی از مهمترین ویژگی های بخش کشاورزی در مقایسه با سایر بخش های اقتصادی کشور،نسبی کمتر آن،با کشاورزی کشورهای توسعه یافته،در مقایسه با فاصله بخش صنعت و خدمات کشور با کشورهای صنعتی است.به ویژه اینکه تفاوت زیاد،بین عملکرد کشاورزان نمونه و معمولی کشور که گاها 10 برابر است.

نوید حضور موثر ایران را در بازارهای جهانی غذا و رفع این شکاف را می دهد.باتوجه به توان اکولوژیک،تنوع اقلیمی،تنوع ژنتیکی کم نظیر،کیفیت محصولات و دانش فنی موجود،امکان رفع این فاصله با برنامه ریزی و اقدامات اصولی خیلی قابل دستیابی تر و واقع بینانه تر از رفع شکاف مذکور در بخش صنعت و خدمات است.

نواحی مرطوب و پر باران شمال،نواحی سرد و کوهستانی شمال غرب،اقلیم مدیترانه ای در غرب و اقلیم گرم و خشک و کویری در نواحی مرکز و جنوب شرقی،ایران را در تنوع اب و هوایی در دنیا کم نظیر کرده است،به طوری که چهارفصل سال را در یک زمان دارد.

این تنوع منجر به تولید انواع محصولات زراعی و باغی و تامین بخش مهمی از نیازهای غذایی کشور در فصول مختلف سال شده است.همچنین 5 ناحیه رویشی دنیا در ایران موجود است که واقعا کشورهای بسیار نادر از این موقعیت برخوردارند.

ایران با این موقعیت خاص آب و هوایی،بیش از 7500 گونه گیاهی را در خود جای داده است که دو الی سه برابر پوشش گیاهی تمامی قاره اروپاست و پیش بینی می شود که بیش از 750 گونه دارویی در پوشش گیاهی ایران وجود داشته باشد.

به رغم این توان بالقوه،سطح زیر کشت گیاهان دارویی مهم در ایران کمتر از 10/000 هکتار است و از حیث تنوع گونه های زیرکشت این رقم به حدود 40 گونه محدود می شود،در حالی که این رقم در کشور چین به حدود200 گونه می رسد.

از طرف دیگر تعداد کل داروهای گیاهی ثبت شده در کشور حدود 100 نوع است که کمتر از 4 درصد داروهای شیمیایی موجود در بازتار را تشکیل می دهد،در حالی که این نسبت در کشورها اروپایی به بیش از 35 درصد می رسد.

ادامه دارد…