کارآفرینی و نوآوری

رابرت هیسریچ فرایند کارآفرینی را خلق چیزی نو می داند که توام با صرف وقت و تلاش بسیار و پذیرش خطرات مالی،روحی و اجتماعی برای به دست آوردن منابع مالی،رضایت شخصی و استقلال است،که نتیجه این فرایند از فعالیت های منظمی حاصل می شود که خلاقیت و نوآوری را به نیازمندی ها و فرصت های بازار پیوند می دهد (خنیفر،1385،ص 103)،

یا به عبارتی فرایند کارآفرینی تنها خلق محصول و یا خدمتی جدید نیست بلکه خلق محصول جدیدی است که متناسب با نیازهای بازار و تقاضای موجود باشد و بتوان آن را به جامعه ارائه نمود (سعیدی کیا،1382،ص19).

فرصت یا خلق فرصت شغلی

اشتغال

اشتغال مولد

اشتغال مولد و پایدار

کارآفرینی

خلق فرصت

برای هر رزق و روزی وسیله ( فرصت خلق) و سببی لازم است سپس در ایجاد و طلب آن شایسته عمل کنید (مستدرک الوسائل،ج13،ص33).

اشتغال

در این زمینه دستورات زیادی وارد شده است و بیش از 280 روایت مرتبط در خصوص امر اشتغال،برکات اشتغال،فواید اشتغال،سربلندی و شغل،خداوند و عنایت به شغل، رابطه شغل و شاغل،زمینه های شغلی،فواید حین شغل و …آمده است.

روایتی از حضرت امام علی (ع) در خصوص اشتغال می فرماید:

فی کل وقت عمل در هر زمان و هر دمی هنگامه کاری است. (غررالحکم و درر الکلم،ص516)

همچنین،آن حضرت می فرمایند:

فاز من اصلح عمل یوم و استدرک فوارط امسه

پیروزمند کسی است که کار و اشتغال خود را در زمان خود انجام دهد و گذشته را هم جبران کند. (غررالحکم و دررالکلم،ص 517)

اشتغال مولد

اشتغال اگر منتهی به محصول و تولیدشود هم بی نیازی فرد و جامعه را به همراه دارد و هم انگیزه ها و حس مفید بودن را بالا می برد و اشتغال مولد باید منتهی به فراوانی (خصب) شود که در روایتی از امام صادق (ع) این مسئله از لوازم لازم و قطعی به شمار می آید و می فرماید:

ثلاثه اشیاءیحتاج الناس طرا الیها:الامن و العدل و الخصب

سه چیز است که همه مردم به آن نیاز دارند:

الف)امنیت و آرامش

ب)عدالت و دادگری

ج)تولید و فراوانی

(تحف العقول،ص32).

و لذا افراد دست اندرکار تولید و اشتغال مولد همراه مورد تقدیر نظام ارزشی بوده اند تا جائیکه حضرت رسول اکرم (ص) دستان کارگر را بوسه می زند که دست اندر کار فعالیت مولد و مفید است.

اشتغال مولد پایدار

حضرت امام محمد باقر(ع) اصل پایداری بر کار را به زیباترین نحو بیان فرموده اند:

الابقاء علی العمل اشد من العمل

مداومت و پایداری بر کار سخت تر از خود کار است. (فروع الکافی،ج2،ص196).

و باز می فرمایند:

احب الاعمال الی الله عزوجل داوم العبد علیه و ان قل

محبوبترین کارها در نزد خداوند کاری است مفید که بنده به آن تداوم بخشدحتی اگر کم باشد. (وسایل الشیعه،ج1،ص 70)

و حضرت امام علی (ع) نیز می فرمایند:

قلیل مدوم علیه خیر من کثیر مملول منه

کار اندک ولی مداوم و پایدار و مفید بهتر از تکثر و پراکندگی و بی دوامی است. (نهج البلاغه،یادداشت موضوعی،ص45)

کارآفرینی

که در واقع نوعی مرحله بلوغ یا رسیدن در کار است و نوعی رسیدن به مرحله خلق،خلاقیت و خاص بودن است یعنی نوعی شاخص یابی و شخصیت متفاوت و ممتاز که بتواند همه چیز از هیچ و با جرات و ریسک و با تخریب خلاقانه نوآوری کند و حتی با شاخصه ریسک پذیری شهره می شوند.

پیامبر اکرم (ص) قریب به همین تعاریف از اینگونه افراد چنین تعریف می کند:

ان الله یحب العبد یتخذ المهنه لیستغنی بها عن الناس

به درستی که خداوند بنده ای را دوست می دارد که کار و پیشه ای را در پیش گیرد تا بدان وسیله از دیگران را بی نیاز گردد.

(المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء،ج3، ص 140).