نقش سازمان های مردم نهاد در گسترش امنیت انسانی(2)

گستردگی خواستگاه های افراد یک جامعه که می توان آن را همان گستردگی ابعاد امنیت انسانی،موجب شده است که دولت ها به عنوان مراجع و متولیان اصلی برقراری امنیت نتوانندبه خوبی در تمام حوزه ها اثرگذاری مقتدرانه ای داشته باشند و این اتفاق موجب شد تا مردم به صورت خودجوش برای تامین نیازهای خود با تشکیل و پیوستن به سازمان های مردم نهاد(سمن / NGO )اقدام نمایند.در این راستا سازمان های مردم نهاد به عنوان مجامعی برآمده از دل مردم به صورت خودجوش و دارای هدفی مشترک و خیرخواهانه یا گرایشات غیرسیاسی،غیر دولتی و غیر انتفاعی می توانند نقش های مهم و اساسی را در برقراری و گسترش امنیت انسانی ایفا نمایند.به طور کلی سازمان های مردم در سراسر دنیا برای گسترش امنیت غذایی می توانند دو نقش اساسی ایفا نمایند.در نقش نخست،این سازمان ها(سمن ها) می توانند زمینه ساز گسترش امنیت انسانی باشدند.

در نقش دوم بسیاری از سازمان های مردم نهاد با توجه به رسالتی که سازمان برپایه آن بنا شده است،ماموریت هایی را بر عهده دارند که نتایج این ماموریت موجب برقراری و گسترش امنیت انسانی می گردد.با این توضیح می توان گفت که سازمان های مردم نهاد در برقراری و گسترش امنیت انسانی دو نقش(زمینه ساز ) ویا (عامل ) داشته باشند.نکته دیگری که لازم است در اینجا به آن پرداخته شود،موضوع چگونگی ایفای نقش سازمانهای مردم نهاد در گسترش امنیت انسانی است.سازمان های مردم نهاد در ایفای هر کدام از نقشهای ذکر شده می توانند دو نوع جهت گیری داشته باشند.در شرایطی که دولت ها تمایل به برقراری و گسترش رسالتی داشته باشند که سازمان مردم نهاد بر اساس آن شکل گرفتهاست و در این راستا دچار کاستی ها و یا مشکلاتی باشند،سلزمان های اجتماعی،تهدید کننده امنیت اجتماعی یک جامعه می باشند و مسلما تاثیر مستقیمی بر روی امنیت روانی افراد آن جامعه می گذارد.

بدون تردید،تامین امنیت فردی و جمعی مردم و مصونیت بخشیدن جان و مال و ناموس شهروندان،از وظایف حتمی و قطعی دولتها در هر نظام سیاسی است.از این رو حساسیت،اهمیت،دشواری و پیچیدگی این ماموریت لزوم مشارکت و همکاری مردم را در این عرصه دو چندان می کند.یعنی آحادشهروندان مجاز و موظف هستند در تامین امنیت خود و دیگران نقشی فعال ایفا نمایند(نماییان:1385).بدیهی است مشارکت مردم به انفراد،هرچند هم که فرد از توانمندی های بالایی برخوردار باشد نمی تواند جای تلاش جمعی را بگیرد.لذا مردم با درک این مهم و برای مشارکت با دولت در تامین امنیت خود و جامعه،در کنار یکدیگر،اقدام به تشکیل گروه های خودجوش و مستقلی کردند که امروزه به آن ها سازمان های مردم نهاد گفته می شود.

سازمان های مردم نهاد گروه های کوچکی هستند که متشکل از افراد علاقه مند به برطرف نمودن یک معضل (اعتیاد،تخریب محیط زیست،آیب های اجتماعی،حقوق بشر،بهداشت و …)بوده و برای تحقق هدف خود به صورت داوطلبانه در یک ساختار قانونی و منسجم به صورت غیر دولتی،غیر سیاسی،غیر انتفاعی و تجاری به فعالیت های خیرخواهانه می پردازند.سازمان های مردم نهاد به عنوان جوامعی که از همسویی اهداف و نگاه بخش از افراد جامعه و همچنین مشارکت مردم با یکدیگر در جهت تحقق یک هدف مشترک تشکیل می شوند،می توانند نقش مهمی را در گسترش امنیت انسانی ایفا نمایند.نکته ای را که می توان در باب اهمیت مشارکت مردم در سازمان های مردم نهاد و کارکردهای مهم آن بیان نمود این است که اولا مشارکت موجب افزایش و ارتقاءسطح آگاهی اجتماعی می گردد و ثانیا این مشارکت باعث اجتماعی شدن و فرهنگ پذیری انسانها گردیده و تمرینی برای زندگی اجتماعی همراهبا آزادی و دموکراسی می باشد.همچنین مشارکت مردم در غالب سازمان های مردم نهاد باعث خوداتکایی و خودباوری شده و درنهایت سازمانهای مردم نهاد که تبلور مشارکت مردم برای تحقق یک هدف مشترک هستند،موجب برآورد شدن نیازهای انسانها در زمینه های ،فردی،اجتماعی و فرهنگی می گردند(غلامرضا رضایی:1386)