نقش رسانه در مشارکت (3)

کارکردهای ارتباطات در ایجاد یک جامعه مشارکتی

یکی از سه ابزار اصلی لازم برای ایجاد یک جامعه مشارکتی ارتباطات است.دو لازمه دیگر عبارتند از آموزش مناسب با تاکید بر پرورش تفکر انتقادی و اقتصاد خود_راهبر یعنی اقتصادی که گردانندگان اصلی آن مردمی باشند که در آن به فعالیت مشغولند نه عده قلیلی ثروتمند.

ارتباطات برای ایجاد جامعه مشارکتی باید به صورت بنیادی به ویپژه در نحوه استفاده از رسانه ها متحول شود.به نقل از وایت و دیگران (1994) اکثر رسانه های ارتباطی در بسیاری از کشورها با هدف کسب سود در حال فعالیت هستند.محتوای رسانه ها نیز برای اکثر آحاد جامعه مفید نیستند.برای مثال آیا یک کارگر کارخانه از طریق رسانه ها با حقوق کارگری خود آشنا می شود؟آیا یک کشاورز نیازهای اطلاعاتی خود را در مورد نحوه کاشت و فروش محصولات از طریق رادیو،تلویزیون یا روزنامه ها،مرتفع می سازد؟اینها سوالاتی است که جواب آنها،احساس نیاز به یک تحول بنیادی را واقعی و ضروری می کند.

رسانه های دولتی عمدتا به نشر اطلاعات علاقه مند هستند تا تحریک مردم به مشارکت،در صورتیکه ارتباطات مشارکتی نوعی از ارتباطات است که همه گفت و شنودگران آزاد هستند و به وسایل ارتباطی جهت بیان نقطه نظرات،احساسات و تجربیات خود دسترسی برابر دارند.

یکی از کارکردهای نوین ارتباطات در ایجاد یک جامعه مشارکتی،توسعه هویت فرهنگی اجتماع است.جامعه مشارکتی نیازمند مجموعه مشترکی از ارزشها و اهداف است.رسانه ها در رفع این نیاز نقش قابل توجهی دارند.

یکی از عوامل اساسی در مشارکت،ابراز و جود فردی است.رسانه ها ، باید بتوانند برای تدارک این عامل،شرایط بیان دیدگاهها و احساسات مردم را فراهم کنند.

رسانه های ارتباطی می توانند به عنوان ابزار تشخیص مسایل و مشکلات عمل کنند.معمولا زمانیکه یک مشکل با زندگی مردم عجین می شود آنها تمایل دارند که وجود چنین مشکلی را فراموش کنند.در حالیکه رسانه ها می توانند با به نمایش گذاشتن نشانه های آن مشکل به آگاه سازی جامعه در مورد آن کمک کنند.رسانه ها به تعریف واضح و روشن مسایل و مشکلات در بین افراد،گروهها و اجتماعات کمک می کنند.یک نوار ویدیویی یا یک برنامه رادیویی می تواند به اجتماعات مختلف در جهت درک مشکلات و مسایل مشترک و بسیج کردن نیروها و منابع جهت مبارزه با مشکلات موجود کمک کند.

رسانه ها می توانند به نزدیک شدن مسئولان به مردم کمک کنند زیرا محاوره سیاسی در یک جامعه مشارکتی اجتناب ناپذیر است.رسانه ها از طریق نظامهای آموزش از راه دور می توانند آموزش لازم برای گروههای حاشیه ای و دورافتاده را فراهم کرده و علاوه بر اینها ارتباطات می تواند باعث افزایش حس برادری و نوع دوستی جهت غلبه بر موانع فرهنگی و زبانی شوند و به انسانها کمک کنند که به اعضای یکپارچه اجتماع بدل شوند و بالاخره ارتباطات سرآغاز تبدیل شدن مشارکت به یک روال طبیعی برای حل مشکلات جامعه است.