نقش رسانه در مشارکت (2)

بعضی از مسایلی که ارتباطات مشارکتی را از دیگر راهبردهای ارتباطات توسعه متمایز می کند به شرح ذیل است.(dagron.2001).

_افقی در برابر عمودی : بر اساس این راهیافت مردم به عنوان کنشگران پویا،فعالانه در فرآیند تغییر اجتماعی و در کنترل ابزار و متحوای ارتباطات مشارکت می کنند نه اینکه صرفا گیرندگان غیرفعال اطلاعات باشند که دیگران در اختیار آنها قرار می دهند.

_فرآیند در مقابل فعالیتهای مقطعی : در ارتباطات مشارکتی مردم آینده خود را از طریق فرآیند محاوره،گفتگو (دیالوگ) و مشارکت مردم سالارانه،در برنامه ریزی فعالیتهای ارتباطات در دست می گیرند.در حالیکه طرحهای مقطعی پر خرج،ناپایدار و از بالا به پایین تنها مردم را به شرکت وا می دارند،بدون اینکه،به نیازهای مردم پاسخ مناسب داده شود.

_بلند مدت در برابر کوتاه مدت : در کل ارتباطات توسعه یک فرآیند بلند مدت است نه یک برنامه ریزی کوتاه مدت که بندرت شرایط فرهنگی و اجتماعی را در نظر می گیرد.از اینرو در رهیافت ارتباطات مشارکتی شرایط رو به تحول فرهنگی و اجتماعی در طول زمان مورد نظر قرار می گیرد.

_جمعی در مقابل فردی : از آنجائیکه جوامع روستایی به منظور کاهش خطرپذیری به صورت جمعی عمل می کنند و نه به صورت انفردی و جدای از همدیگر،ارتباطات مشارکتی جایگاه خاصی در رفع مشکلات اقتصادی_اجتماعی آنها دارد.

_با در مقابل برای : در ارتباطات مشارکتی تحقیق،طراحی و اشاعه پیامها با مشارکت مردم صورت می گیرد در حالیکه در سایر انواع ارتباطات طراحی،پیش آزمون،اجرا و ارزشیابی پروژها برای مردم و بدون مشارکت ۀنها در ابعاد ارتباطی و اطلاع رسانی انجام می شود.

_ویژه در مقابل انبوه : فرآیند ارتباطات برای هر گروه و یا جامعه روستایی باید با محتوا،زبان،فرهنگ و رسانه های آن اجتماع سازگار و هماهنگ باشد،نه اینکه در جوامع با فرهنگ های مختلف و برای اقشار اجتماعی گوناگون از متون،رسانه ها و پیامهای مشابه استفاده شود.فرآیند ارتباط مشارکتی بر اساس این اصل راهبردهای گوناگونی را متناسب با تنوع فرهنگی طراحی و ارائه می نماید.

_نیازهای مردم در مقابل نیازها (بایدها)ی نهادهای تامین کننده اعتبارات : رهیافت ارتباط مشارکتی و گفتمان اجتماع_محور در جهت کمک به تعیین،تعریف و تمایز بین نیازهای محسوس و نیازهای واقعی مردم و نه ب ر اساس فعالیتهای ارتباطی که خواسته ها و نیازهای نهادی تامین کننده بودجه را مدنظر دارند عمل می کند.

_مالکیت در مقابل دسترسی : فرآیند و ابزار ارتباطات مشارکتی متعلق به مردم است و بجای فراهم کردن یکسری امکانات آنهم بر اساس نوع مذهب و عوامل سیاسی اجتماعی،فرصتهای برابر برای تمامی آحاد جامعه فراهم می کند.

_آگاهی در مقابل تحریک: فرآیند آگاه سازی و درک عمیق مردم از واقعیات اجتماعی،مسایل و راه حلها در فرآیند ارتباط مشارکتی بجای تحریک و ترغیب مردم به ایجاد تغییرات رفتاری کوتاه مدت و ناپایدار،برآگاه سازی و درک عمیق مردم از واقعیات اجتماعی،مسایل و راه حلها تاکید می شود.

شایان ذکر است که نباید انتظار داشت تمامی نقاط قوت مذکور در یک برنامه ارتباطات مشارکتی همه به یک اندازه حاصل شود.