طرح حکمرانی روستایی_برنامه (تکام(28))

14_نظام اجتماعی روستا ( نشاط و امید به آینده روستا )

در روستاها آسیب های مختلفی وجود دارد.آسیب های مورد بررسی در این نظام عبارتند از اعتیاد،فقر،طلاق،نزاع های محلی.(از ذکر سایر آسیب های شایع در روستاها از قبیل مهاجرت گسترده،مشکلات اقتصادی و … به دلیل اینکه در سایر نظامات به صورت تفصیلی مطرح گردیده است،خودداری گردید).امید است با راهکارهای ارائه شده جهت کاهش و رفع آسیب های اجتماعی،شور و نشاط و امید به آینده به روستاهای کشور باز گردد.

فقر در روستا

بیش از یک سوم جمعیت کشور در روستا ها زندگی می کنند و اکثریت قریب به اتفاق آنان از طریق کشاورزی به ارتزاق مشغولند.طبیعی است هر سیاستی که بخواهد به کاهش فقر در روستاها بیانجامد،بایستی بر محور توسعه و رشد فعالیت های اقتصادی روستا اعم از کشاورزی،دامپروری،صنایع کوچک،گردشگری و … و افزایش بهره وری در این بخش ها معطوف باشد که متاسفانه در سالیان گذشته استراتژی های مناسبی جهت کاهش فقر در روستاها دنبال نشده و اغلب سیاست های اجرا شده در این زمینه سیاست های مقطعی و کم اثر بوده و نتوانسته است به صورت ریشه ای به رفع موانع موجود بپردازد.

مهم ترین راهکار مناسب برای رفع فقر در روستاها،توسعه فعالیتهای اقتصادی روستایی و حمایت مناسب از آنها می باشد، مساله ای که تاکنون تا حد زیادی مغفول مانده است.

معیار ارزیابی این حوزه بسترسازی مناسب جهت ایجاد اشتغال،افزایش دوره های آموزشی برای روستاییان به ویژه آموزش های کاربردی در زمینه مختلف کسب درآمد و ایجاد اشتغال با توجه به ظرفیت های مناطق روستایی می باشد.

اعتیاد در روستا

کارشناسان و صاحبنظران اجتماعی عقیده دارند که اعتیاد علل مختلفی دارد که از آن جمله می توان به ارضای هوس ها،زیاده طلبی،گرفتن انگیزه های احساسی،احساس یکنواختی،بیکاری و وقت گذرانی،فقر، ثروت بی حساب،عدم آگاهی علمی_اجتماعی و … اشاره کرد.در گذشته ای نزدیک به نیم قرن پیش از این در روستا فقط عده بسیار کمی مواد مخدر مصرف می کردند.متاسفانه امروزه تعداد معتادهای روستا رو به افزایش و سن مصرف رو به کاهش است،شغل مواد فروشی نیز پر سود است.

دسترسی آسان به مواد مخدر ، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی،نقش جغرافیایی و محل سکونت،نقش دوستان ناباب،علل خانوادگی می توان از علل اصلی آن ذکر کرد.

معیار ارزیابی این حوزه برگزاری دوره های آموزشی پیشگیری از اعتیاد برای خانواده ها و نوجوانان،برگزاری دوره های آموزشی برای خانواده های درگیر اعتیاد،در نظر گرفتن مشوق هایی برای نجات یافتگان از اعتیاد (تسهیلات اشتغالزایی،بسترهای مناسب جهت اشتغال و …) می باشد.

طلاق در روستا

متاسفانه پدیده شهرنشینی (مهاجرت) روستاییان و تمامی شقوق آن به عنوان یکی از اصلی ترین دلایل طلاق زوجین روستایی مطرح است.اما می توان با در نظر گرفتن بعضی شرایط، میزان خطر مهاجرت را بسیار پایین آورد.مطمئنا نخستین و موثرترین راه پیشگیری از چنین وضعیتی،ترغیب زوج ها به ماندن در روستاهاست تا جوانان هیچ دلیلی برای مهاجرت به شهر نداشته باشند،چرا که مشاهده شده است اکثریت قریب به اتفاق طلاق های روستایی در اثر پیامدها ی مهاجرت آنان به شهرها و تقابل فرهنگی جدید است.

این یکی از اهداف کلان هر دولتی است که با رونق دادن به بخش های زیربنایی کشور که اکثرا در روستاها دایر است ضمن فراهم آوردن امکان اشتغال برای جوانان آن روستاها،آنان را از مهاجرت به شهرهای دیگر باز می دارد،اقدامی که با وجود بعد اقتصادی،به تحکیم پایه های زندگی زوج های روستایی نیز کمک شایان توجهی می کند.

معیار ارزیابی این حوزه،برگزاری دوره های آموزشی پیش،حین و بعد از ازدواج برای خانواده های روستایی،برنامه ریزی و فراهم نمودن زمینه حضور مشاوران خانوادگی به روستاها به صورت هفتگی می باشد.

نزاع های محلی

نزاع دسته جمعی یکی از معضلات نواحی روستایی است که بخصوص در مناطق ایلی و قبیله ای بیشتر به چشم می خورد و نه تنها باعث ضرب و جرح که گاهی اوقات با کشت و کشتار همراه است.این نزاع می تواند بر سر یک مسئله پیش پا افتاده تا مسائل مهم باشد.این نزاع ممکن است گاهی بین دو شخص اتفاق بیفتد ولی به دلیل نزدیکی روابط قومی،منجر به درگیری بین دو یا چند طایفه شده و به یک نزاع دسته جمعی تبدیل گردد.

از جمله راهکارهای حل این مشکل عبارتند از : بهره گیری از مبانی اعتقادی و دینی و سیره ائمه برای دوری جستن از نزاع و درگیری و تعصبات کورکورانه قومی و قبیله ای،آگاه سازی عمومی نسبت به پیامدهای زیانبار فردی و اجتماعی درگیریها،توجه مسئولین استانی در جهت فراهم آوردن زمینه مساعد جهت اشتغال جوانان و کاهش بیکاری،هماهنگی دستگاههای قضایی،انتظامی و امنیتی درباره شیوه رویارویی با نزاع ها و مسببین آنها به منظور کاهش نزاع های جمعی،برگزاری جلسات سخنرانی در مساجد و محلهای تجمع مردمی توسط نیروی انتظامی،ارائه هشدارهای اجتماعی در قالب بروشور،اطلاعیه و … به مردم و دعوت آنها به تفاهم و راستی با یکدیگر،برنامه ریزی جهت برگزاری برنامه های فرهنگی.

معیار ارزیابی این حوزه افزایش برنامه های مفرح و رقابت سازنده در روستاها برای گسترش ارتباطات یا آداب معاشرت با مردم برای پیشگیری از نزاع و درگیری می باشد.

ادامه دارد…