نظام دانش بومی

نظام دانش بومی

نظام دانش بومی،همواره به دلیل پویه های درونی و بیرونی،در حال تکامل است و به عنوان یک نظام باز از محیط اطراف تاثیر پذیرفته و متقابلا بر این محیط تاثیر می گذارد.در غیر این صورت به عنوان یک نظام بسته از حالت پویایی به حالت ایستایی رسیده و دچار اضمحلال می شود.نظام های دانش بومی دارای ابعاد ساختاری و کارکردی می باشند.ابعاد ساختاری این نظام ها مشتمل بر مردم و نهادهای محلی است که در فرآیند تولید،آزمون،کاربرد،رسانش،آموزش از طریق عمل و توسعه دانش و فناوری در یک زیست بوم فعال می باشند.دانش بومی از لحاظ کارکردی،جریان های متعامل تولید،پردازش و انتقال اطلاعات،دانش و فناوری در بین مردم و نهادهای فعال در آن زیست بوم را شامل می شود.نظام های دانش بومی از طریق پویه های ساختاری و کارکردی به تغییرات جاری در محیط اجتماعی و طبیعی پاشخ می دهند و در عین حال،خصایص ذاتی خود مشتمل بر همبستگی با ارزش های فرهنگی و فرآیندهای رسانش بین نسلی خویش را حفظ می نمایند.

در شرایط کنونی،بسیاری از نظام های دانش بومی به دلیل تغییرات سریع محیطی،اقتصادی،سیاسی و فرهنگی در معرض خطر اضمحلال قرار دارند.در این بین،آندسته از عناصر نظام دانش بومی که با تحولات جدید ناهمخوان بوده و یا بصورت کند و تدریجی سازگار می شوند،زودتر مضمحل می شوند.البته برخی از عناصر نیز به مرور زمان با دانش و فناوری های بیرونی،جایگزینی می شوند.در این صورت یک نظام دانش بومی پویا،فناوری های جدید را پس از سازگار سازی،نهادینه و درونی می کند.بطور بالقوه،اضمحلال عناصر نظام دانش بومی بدون جایگزین شدن با فناوری های همساز بیرونی برکار و زندگی مردم و گروههای اجتماعی تحت پوشش تاثیر نامطلوب به جای می گذارد.با توجه به این واقعیت،کارگزاران توسعه قبل از هرگونه مداخله گری،نسبت به شناخت نظام دانش بومی زیست بوم مورد نظر،ملزم می باشند.در این صورت آنها می توانند از کارکردهای توسعه ای زیر که برای نظام های دانش بومی بر شمرده شده است،بهره گیرند:

_جستجو،گزینش و همساز سازی راه حل های مسایل اجتماعی برای مدیریت بهه برداری پایدار از منابع و سرمایه های محلی؛

_واقع گرای و در نتیجه رسیدن به اثر بخشی و کارایی در روند توسعه برنامه ها بر مبنای درک حاصل از شناخت نظام دانش محلی؛

_زمینه سازی برای تقویت مشارکت متعهدانه مردم و جوامع محلی در فرآیند توسعه از طریق تلفیق استلزامات برگرفته از شناخت نظام های دانش بومی،از جمله انگاره های ارتباطات محلی در برنامه ریزی های توسعه؛

_نوآوری و توسعه فناوری فنی و نهادی اثزبخش و سازگار با شرایط محلی و توسعه ظرفیت های محلی پژوهش،نوآوری،فناوری و مدیریت دانش؛و…

_مسیریابی برای گردش اطلاعات و پردازش آن در راستای شکل گیری دانش کاربردی و توسعه فناوری های اطلاعات و ارتباطات و زیرساخت شبکه از طریق شناخت دجریان های دانش بومی.به عبارت دیگر،نظام دانش بومی،زیر ساخت و چارچوب مدیریت دانش در سطح محلی به شمار می رود.