خصوصیات مرغهای تخم گذار(2)

دسته مرغهای تیپ تخمگذار از نظر فیزیولوژیکی و تشریحی،دارای اختلافات قابل توجهی با مرغهای غیر تخمگذار هستند.مرغهای تخمگذار از نظر تشریحی و شکل ظاهری صفات ویژه ای دارند که در زیر به آنها اشاره می شود:

1_پوشش بدن (پر و بال )

پوشش بدن در مرغهای تخمگذار کاملا پرپشت و بکنواخت است.مرور زمان و با شروع تخمگذاری،به دلیل آن که مواد غذایی مصرفی،صرف تولید تخم مرغ می شود،پرها ضعیف،کهنه و ساییده شده و زیر و کدر می گردند؛از این رو در مرغهای تخمگذار،پس از مدتی تخمگذاری،پرها شفافیت و براقی خود را از دست می دهند.بنابراین وجود پرهای روشن،شفاف و آراسته،نشانه غیر تخمگذار بودن مرغ می باشد.البته باید توجه داشت که مرغهای تخمگذار نباید دچار عارضه پرریزی باشند.

2_سر : سر مرغهای تخمگذار نسبتا درشت تر و دارای رشد مناسب بوده و خوش حالت می باشد.

3_تاج و ریش : تاج و ریش مرغهای تیپ تخمگذار بزرگ،قرمز خوشرنگ و گرم بوده و ظاهری ظریف دارند.در صورتی که تاج،از علائم خوب تشخیص مرغهای تخمگذار به شمار می رود،زیرا رابطه نزدیکی بین وضعیت ریش و تاج فعالیت دستگاه تناسلی و تولید تخم مرغ وجود دارد.به عبارت دیگر هر چه تخمدان مرغ فعالتر باشد و مرغ تخمگذار تر باشد،رشد ریش و تاج بیشتر بوده و گرمتر و قرمزتر خواهند بود.

4_چشمها: چشمهای مرغ تخمگذار درخشان،عقابی و بیضی شکل بوده و رنگ آنها نارنجی خوشرنگ می باشد.نگاه مرغهای تخمگذار خوش حالت بوده و چشمها درخشندگی خاصی دارد،به طوری که این مرغها باهوشتر به نظر می رسند.

5_سینه : سینه مرغهای تخمگذار عمیق بوده و طول و عرض مناسبی دارد.میزان گوشت سینه این دسته از مرغهای متوسط است.

6_شکم: در مرغهای تخمگذار،شکم از نظر حجم متوسط و نسبتا نرم و قابل ارتجاع بوده و کمی گرم به نظر می رسد.شکمهایی که زیاد سفت یا شل باشند،نشانه خوبی برای تخمگذار بودن مرغ به شمار نمی آیند و شکم چربی دار نیز مناسب مرغ تخمگذار نیست.چرا که اصولا مرغهای چاق و پرخور به خوبی تخمگذاری نمی کنند.وجود شکم زیاد بزرگ و متورم،اغلب نشانه وجود تومور و غده شکمی یا افتادن زرده تخم مرغ به داخل محوطه شکمی محسوب می شود.

7_استخوان لگن خاصره: این استخوانها در دو طرف مقعد مرغ قرار گرفته اند.در مرغهای تخمگذار،استخوانهای لگن باید ظریف،مسطح،نازک و انعطاف پذیر و قابل ارتجاع باشند.تخم مرغ هنگام خروج از مقعد مرغ،از بین استخوانها عبور می کند،بنابراین فاصله بین این استخوانها و قابلیت باز شدن آنها،معیار خوبی جهت تشخیص تخمگذار بودن مرغ است.هر چه تعداد تخم مرغ تولید شده بیشتر باشد،فاصله بین این دو استخوان بیشتر می گردد.در عمل،به وسیله قراردادن انگشتان به هم چسبیده_بین دو برجستگی استخوان لگن_می توان وضع مرغ را از نظر تخمگذاری مشخص کرد.اگر این فاصله به اندازه 3 انگشت به هم چسبیده باشد،مرغ،تخمگذار خوب،و اگر فاصله مذکور دو انگشت باشد،وضعیت مرغ از نظر تخمگذار بودن متوسط است و اگر این فاصله از 2 انگشت به هم چسبیده کمتر باشد دلیل بر غیر تخمگذار بودن مرغ است.

فاصله بین برجستگی استخوان لگن و انتهای جناغ سینه نیز معیار خوبی برای تشخیص تیپ مرغهای تخمگذار است.هرچه فاصله عمودی دو استخوان مذکور از هم بیشتر باشد،دلیل بر این است که اندازه محوطه شکمی یا عمق بدن،بیشتر است.مرغهای تخمگذار به دلیل فعالیت بیشتر تخمدانها و مجاری مربوط به تولید تخم مرغ،به فضای بیشتری در محوطه شکمی نیاز دارند.اگر فاصله استخوانهای لگن و انتهای جناغ سینه در مرغی بیش از 3 انگشت بود،آن مرغ تخمگذار و اگر این فاصله کمتر از 3 انگشت بود،مرغ مورد نظر از نظر تخمگذاری ضعیف خواهد بود.هنگامی که دوره تخمگذاری مرغ تخمگذار به پایان می رسد،شکمش سفت می شود و دو استخوان لگن به هم نزدیک می شوند.از طرف دیگر انتهای استخوان جناغ سینه به طرف استخوانهای لگن کشیده می شود.

8_مقعد: ویژگیهای مقعد در مرغها علامت خوبی برای تشخیص تخمگذار بودن آنها به شمار می رود.مقعد در تیپ مرغهای تخمگذار گشاد،مرطوب،گرم و خوش رنگ می باشد.در صورتی که مقعد مرغهای غیر تخمگذار سرد،کوچک،خشک،چروکیده و زرد رنگ است.

9_رنگدانه های بدن : به طور کلی تمام نژادهای مرغ از نظر رنگ پوست بدن به دو دسته تقسیم می شوند:

الف_نژادهایی که رنگ پوست آنها سفید است.

ب_ نژادهایی که رنگ پوست آنها زرد است.

تقریبا تمام نزادهای تخمگذار خوب دنیا دارای رنگ پوست زرد هستند و تنها معدودی از نزادهای تخمگذار پوست سفید رنگی دارند.در نژادهای زرد پوست،چگونگی از بین رفتن رنگدانه های زرد،معیار خوبی برای تعیین خصوصیات تخمگذاری است.از آن جا که برای تولید تخم مرغ،مرغ به رنگدانه زرد نیاز دارد،در طول دوره تخمگذاری_متناسب با میزان تخم گذاری_ رنگدانه های زرد مناطق مختلف بدن طیور تحلیل رفته و به مصرف تولید زرده تخم مرغ می رسد.این رنگدانه ها بیشتر در مقعد،زیر پوست،زیر جلد ساق پا و نوک پرنده ذخیره شده اند.معمولا بین تعداد تخم گذارده شده و میزان رنگ پریدگی این اندامها،رابطه مستقیمی وجود دارد.بدین ترتیب که هر چه مقدار و تعداد تولید زیادتر شود،زردی قسمتهای مختلف بدن کمتر می گردد.از بین رفتن رنگدانه ها در بدن،ترتیب خاصی دارد.ابتدا مقعد رنگ خود را از دست می دهد،سپس حلقه دور چشم،بعد از آن به ترتیب لاله گوش،منقار (از قاعده منقار شروع شده و به تدریج تمام نوک بی رنگ می شود.)پاها و ساق پا رنگ خود را از دست می دهند.البته باید به این نکته توجه نمود که از بین رفتن رنگدانه ها از نظر انتخاب فردی مرغ اهمیت چندانی ندارد،اما در گله هایی که از نظر رنگ،زرد پوست می باشند،مرغهایی که بیش از بقیه رنگ زرد خود را حفظ کرده باشند،از لحاظ تخمگذاری ضعیفتر هستند.خصوصیات و علائم ظاهری مرغهای تخمگذار در جدول شماره 1 دسته بندی شده است.