توسعه اجتماعی در نواحی روستایی(14)

بررسی دخالتهای سیاسی

بیشتر کارمندان دولت و سایر دست اندرکاران توسعه و به ویژه برنامه ریزان تصور می کنند که سیاست عنصری غیر ضروری و نامطلوب است که کار آنها را برهم می زند و به ویژه،استفاده موثر آنها از مهارتهای تخصصی و فنی خودشان را بسیار دشوار می سازد.اصطلاح (دخالت سیاسی)غالبا برای اشاره به این اختلال به کار می رود.درک علل رواج این دیدگاه آسان است.با این حال،دو مشکل عمده در رابطه با آن وجود دارد.

نخست آنکه افرادی که دارای این دیدگاه هستند،معمولا از کلمه سیاست در معنایی محدودتر از آنچه در اینجا مدنظر است،استفاده می کنند و در بیشتر موارد این کلمه را فقط در مورد فعالیتهای سیاستمداران ملی و محلی به کار می برند.آنها با این کار فراموش می کنند که سیاستمداران صرفا مشخص ترین نمود کشمکش دائمی برای تسلط بر منابع هستند،کشمکشی که میان تمامی افراد،گروهها و سازمانها در جریان است.آنها به خصوص می خواهند کشمکش هایی را که در درون و در میان سازمان های دولتی و غیر دولتی توسعه بر سر تصاحب قدرت وجود دارد،نادیده بگیرند و فراموش کنند که آنها خودشان صرفا متخصصان یا تکنسین های غیر ذی نفع نیستند،بلکه افرادی هستند که دارای منافع و آرزوهای شخصی می باشند.به بیان دیگر،خود انها و سازمانهایی که برای آن کار می کنند،بخشی از مشکل سیاست هستند.

دوم انکه این دیدگاه تلویحا بر این نکته دلالت دارد که سیاست چیزی است که می توان و باید آن را حذف کرد.صاحبان چنین دیدگاهی معمولا با پیامدهای سیاسی کار خود را نادیده می گیرند یا در مقابل آن مقاومت می کنند و بر این موضوع پافشاری می کنند که وظیفه انها انجام یک کار تخصصی یا فنی درست است،نه ور رفتن با منافع سیاسی یا جستجوی امیال سیاسی.درنتیجه،آنها غالبا مایوس و سرخورده می شوند و تلاشهایشان اغلب به هدر می رود،زیرا برنامه های آنها را آن دسته از دخالتهای سیاسی که مورد انتقاد آنهاست،به هم می ریزد.

بسیار بهتر بود اگر این دست اندرکاران توسعه به این نکته پی می بردند که سیاست بخش مسلمی از تمامی فعالیتهای توسعه است.اگر آنها به جای مقاومت در برابر سیاست یا نادیده گرفتن آن،سعی می کردند موضوعات و علائق سیاسی را در برنامه های خود بگنجانند،احتمال بروز یاس کمتر می شد و برنامه های آنها شانس بسیار بیشتری برای اجرا پیدا می کرد.این بدان معنانیست که آنها باید راه افراط را در پیش گیرند و تمامی مسائل تخصصی و فنی را نادیده بگیرند،بلکه صرفا انها باید،در کنار چیزهای دیگر،عوامل سیاسی را نیز مدنظر قرار دهند و برنامه های خود را مطابق با آن عوامل تنظیم کنند.پیامدهای این امر برای برنامه ریزی بخشی در فصل چهارم بیشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.