تعریف نظام بهره برداری

تعریف دقیق نظام های مختف بهره برداری از زمین کار دشواری است و محققان نویسندگان گوناگون با توجه به ملاک های مختلف تعاریف متفاوتی از نظام های بهره برداری ارائه نموده اند که در ادامه به برخی از مهم ترین تعاریف ارائه شده در این زمینه اشاره می گردد:

اشرف (1352)در کتاب مشخصات اقتصادی و اجتماعی نظام های بهره برداری کشاورزی در ایران در تعریف نظام بهره برداری چنین عنوان نموده است: نهادهای مالکیت شالوده و بنیان نظام های بهره برداری کشاورزی را تشکیل می دهند.در واقع مهم ترین مشخصات بنیانی هر نظام بهره برداری بر اساس شکل و ضمیر نهاده ها و روابط مالکیت و وسایل اصلی تولید در همان نظام بخصوص معین می شود.در نمونه ها شناسی و تجزیه و تحلیل و بررسی نظام های بهره برداری کشاورزی،بر اساس نوع نظام مالکیت و بهره برداری که مربوط به هر یک از آن هاست مسائل زیر را باید مورد توجه قرار داد:

الف_اندازه واحد بهره برداری؛

ب:نحوه مدیریت و چگونگی اتخاذ تدابیر اصلی در واحد بهره برداری،

ج:روابط خارجی واحد بهره برداری در تعیین موقعیت خود نسبت به نظام طبقاتی ده،نظام طبقاتی اجتماعی منطقه ای اجتماعی ملی؛

د:عوامل اقتصادی،اجتماعی و سیاسی موثر بر نظام بهره برداری.

بررسی این عوامل نشان می دهد که در مجموع،هر یک از نظام های بهره برداری دارای وضع و مشخصات و ترکیب خاصی از عوامل تولید است که وجه تمایز آن را از سایر بهره بردری ها معین می کند و امکان نمونه بندی و شناسایی هر یک را ممکن می سازد.

هاشمی (1362)،نظام بهره برداری را چنین تعریف می کند: نظام بهره برداری داری به عنوان بخشی از اقتصاد مرتبط و وابسته به نظام مسلط در جامعه مورد مطالعه قرار می گیرد و به عنوان یک موضوع حقوقی مرتبط و وابسته در جامعه مورد مطالعه قرار می گیرد و به عنوان یک موضوع حقوقی مرتبط با نظام اصلی هر جامعه بایستی خود را منطبق و متجانس با آن نماید و در رابطه با ضرورت اقتصادی در هر مرحله تکاملی بایستی پاسخگوی زمان خود باشد. با این اوصاف نظام بهره برداری پدیده ای است که دارای ابعاد اجتماعی،اقتصادی،فنی و سیاسی می باشد.