برنامه نشاط اجتماعی در حوزه ورزش روستایی و عشایری

شادی و نشاط ماده اولیه تغییر جوامع و اجتماعات شهری و روستایی و تحول و تکامل درونی انسانها است. در سکونتگاه های انسانی خوشحال و خرسند تولید بهتر، اقتصاد بیشتر و سالمتر خواهد بود و شاد بودن اجتماعات انسانی یکی از عوامل موثر به توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی است و باعث توسعه پایدار میشود. اطلاع از میزان نشاط اجتماعی و انگیزش روستاییان به دلیل اثرات انکار ناپذیر آن بر افزایش میزان بهره وری، بهبود شاخص های کیفیت زندگی، تقویت سلامت جسمی، روحی و روانی، کاهش اضطراب و ناملایمات روحی، شکوفایی اجتماعی، افزایش میزان کارآمدی، ارضای نیازهای عاطفی و تقویت عزت نفس جوامع روستایی، یکی از مهمترین ابزارهای تصمیم گیری است که مسئولان و مدیران بایستی به آن توجه داشته باشند و با توجه به اینکه نشاط اجتماعی به عنوان بخشی از فرآیند ارزیابی نیازها برای برنامه ریزی بهسازی نیروی انسانی در نواحی روستایی مطرح است.

همچنین برگزاری جشن های دسته جمعی در جوامع روستایی مثل برگزاری جشنواره بازی های بومی و محلی و ورزش های سنتی ضمن اینکه به کنش جمعی می انجامد، شادابی، کاهش تنش های عاطفی، رفع تیرگی های روابط بین افراد و کاهش کشمکش های اجتماعی را به همراه دارد. جشن های دسته جمعی، معمولا تفاوت های رایج طبقات اجتماعی را که باعث تقسیم بندی اعضای جامعه و ایجاد خط کشی های سخت می شوند، تضعیف و به طریق اولی حذف می کنند. مناصب، مقام ها،موقعیت ها و پایگاه های اجتماعی حین برگزاری جشن ها عامل اساسی به شمار نمی روند. بنابراین می توان گفت که برگزاری جشن ها همانند مناسک دینی، از جمله عوامل ایجاد همبستگی، انسجام و وفاق اجتماعی هستند. مضاف بر اینکه در جشن ها تنوع بیشتری به چشم می خورد. با این وصف، جشن های گروهی در خدمت حفظ منافع جمعی هستند؛ چرا که همبستگی اجتماعی را تضمین می کنند و سلامت روحی و روانی اجتماع را به ارمغان می آورند. به هر حال، ایجاد و حفظ همبستگی اجتماعی برای ادامه حیات مفید و ثمربخش جوامع، بسیار مهم و تعیین کننده است.

جشن های گروهی ابزار مناسبی برای ایجاد چنین همبستگی اجتماعی به شمار می روند؛ زیرا برگزاری جشن ها با هر عنوان و دلیلی، مورد استقبال عموم مردم قرار می گیرد. آنچه شادابی، نشاط و انسجام اجتماعی را همزمان به وجود می آورد، شایسته آن است که بیشتر مورد عنایت و توجه قرار گیرد. جشن های دسته جمعی چنین کارکردی دارند. بنابراین، ایجاد شور و نشاط بین افراد جامعه روستایی و دستیابی به یکپارچگی اجتماعی در گرو توجه ویژه به آن است.

نشاط و شادمانی، پدیدهای اجتماعی است که نظریه پردازان مختلف عموما آن رادر ارتباط با فرایند نوسازی مورد بررسی قرار داده اند. احساس شادی و نشاط به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تاثیرتجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسانها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند و برای حفظ سلامت و نشاط آحاد جامعه ضروری است زمینه های لازم برای همگانی کردن ورزش در کشور فراهم آید.

ضرورت ایجاد نشاط اجتماعی در حوزه ورزش روستایی

احساس نشاط یکی از مهمترین پشتوانه های ما برای مقابله با مشکلات است و نشاط اجتماعی یکی از مهمترین نیازهای جامعه بشری بویژه در مناطق روستایی ایران که یک چهارم جمعیت را تشکیل می دهد می باشد که در بررسی شاخص های توسعه اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد. لذا ضرورت دارد تا میزان و عوامل موثر بر نشاط اجتماعی و تاثیرات نشاط در زندگی اجتماعی و فردی افراد جوامع روستایی مورد بررسی قرار گیرد تا از این طریق زمینه رفع موانع موجود بر سر راه ایجاد، تقویت یا افزایش نشاط اجتماعی در جامعه مهیا شود. ضمن اینکه اهمیت و جایگاه نشاط اجتماعی ایجاب می کند تا دستگاههای دولتی در درجه اول با درک این اهمیت برنامه ریزی مناسبی را در چارچوب وظایف و مسئولیت های خود در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی به کار بندند و در درجه دوم نوعی همکاری و همگرائی را در راستای هم افزائی اقدامات به منظور دسترسی هرچه سریعتر و بهتر به اهداف مورد انتظار بویژه در چارچوب طرح تحول اجتماعی پایه گذاری نمایند.

اهداف

بررسی تاثیر نشاط اجتماعی از طریق توسعه ورزش در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته بر حوزه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد

– ارتقای شادی و نشاط و امید به زندگی در مناطق روستایی و عشایری بویژه در مناطق مرزی و حاشیه نشین.

– آموزش و کمک به ترویج نحوه گذران اوقات فراغت سالم و ارزان.

– ارتقاء سطح دانش و آگاهی عمومی با اطلاع رسانی در خصوص پدیده شوم اعتیاد و آموزش روش های پیشگیری.

– ارتقای سطح توانمندی های توسعه ای در مناطق روستایی و عشایری با نهادینه کردن فرهنگ شادی و نشاط

– کاهش اضطراب و افسردگی به ویژه به صورت مزمن و یا حاد در بین جوامع روستایی

– ارتقای سطح سلامت رفتاری، جسمی و شناختی با نهادینه کردن نشاط اجتماعی

– زمینه سازی برای مشارکت افراد در فعالیت های فرهنگی، ورزشی و آموزشی و افزایش نقش مشارکت و مسئولیت پذیری آنها.

-کمک به تقویت رفتارهای مطلوب افراد در جهت تقویت ارزش های اجتماعی

– ایجاد زمینه و افزایش انگیزه بین نوجوانان و جوانان حاشیه نشین برای ورود به عرصه های مختلف ورزشی.

– فرهنگ سازی در جهت تشویق آحاد جامعه علی الخصوص جمعیت حاشیه نشین شهرها به ورزش همگانی با رویکرد سلامت محوری.

– فراهم نمودن فرصت تفریحی مناسب و تقویت حس با هم بودن به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد خانواده.

– تبلیغ سبک زندگی سالم، و پویا در مناطق آسیب پذیر و در معرض انواع آسیب های اجتماعی .

برنامه های عملیاتی

· افزایش تحرک اجتماعی از طریق رقابت های سازنده با اولویت مسابقات مفرح، تحرک گروهی و خانواده محور

· برگزاری برنامه های تفریحی- ورزشی بعنوان جشنواره ورزشی در سطح محلات

· برگزاری مسابقات ورزشی با استفاده از سایت ورزش محله، زمین های چمن مصنوعی، زمین های ورزشی روباز محلات و فضاهای ورزشی پارکی

· برگزاری مسابقات ورزشی روستایی و بازی های بومی و محلی و برنامه های ورزشی، مناسبتی، ملی و مذهبی در محلات

· برگزاری جشنواره های اوقات فراغت بهارانه در قالب جشنواره ورزشی نشاط

· برگزاری جشنواره های اوقات فراغت تابستانه در قالب جشنواره ورزشی نشاط

· تدوین شاخص های ارزیابی نشاط و سلامت جامعه روستایی با مشارکت دستگاه های ذیربط.

· برگزاری جشنواره های ورزشی با بهره مندی از ظرفیت های بومی و مورد علاقه جوامع روستایی مانند برگزاری برنامه هایی از جمله پخت غذاهای سنتی یا ساخت صنایع دستی در حاشیه جشنواره های ورزشی و مانند آن.

· تشکیل کارگروه های تخصصی با مشارکت سایردستگاه های اجرایی فعال در مناطق روستایی و عشایری و فدراسیون های ورزشی به منظوربررسی راه کارهای توسعه نشاط اجتماعی در مناطق روستایی و عشایری

· راه اندازی کارگاه های علمی و عملی با هدف ارتقاء سطح نشاط و کاهش ناهنجاری های اجتماعی از طریق انتشار کتاب،جزوه، بروشور، پوستر، فیلم و ….

· راه اندازی و تجهیز خانه های ورزش روستایی در مناطق کمتر توسعه یافته و حاشیه نشین

· همکاری و هماهنگی با دهیاری ها برای استفاده از فضاهای ورزشی موجود در مناطق روستایی بمنظور انجام فعالیت های ورزشی و برگزاری مسابقات ورزشی

· غنی سازی اوقات روستائیان از طریق افزایش بازی های گروهی و خانوادگی مانند پانتومیم، اسم و فامیل گروهی، بازی وسطی، طناب کشی و …

· حمایت از ایجاد سازمان های مردم نهاد جهت راه اندازی خانه ورزش در زمینه بازی و سرگرمی در محلات