آشنایی با پرورش بز (2)

مراقبت از بزهای آبستن

در بسیاری از مواقع ممکن است جفت گیری به صورت موفقیت آمیز انجام و نطفه تشکیل شود ولی مراقبت نکردن از بزهای ماده جفت گیری شده و یا فراهم نکردن شرایط مناسب برای آنها،موجب از بین رفتن نطفه و یا سقط جنین شود.برای جلوگیری از سقط جنین باید با بزها با ملایمت رفتار شود و بعد از برگشتن آنها از چرا،فضای کافی برای استراحت،تغذیه و آب خوردن آنها در نظر گرفته شود.خوب است اگر می توانید در طی ماه آخر آبستنی وضعیت تغذیه بزها را بهتر کنید.می دانسد در این هنگام به دلیل بزرگ شدن جنین در شکم بز،امکان خوردن غذاهای خشکی به مقدار زیاد (برای بدست آوردن هرچه بیشتر مواد غذایی) برای بز وجود ندارد در نتیجه بهتر است در طی یک ماه آخر غذاهای مرغوبترین در اختیار بز آبستن بگذارید.

نکته : ممکن است لازم باشد بعضی از واکسن ها قبل از زایش به بز تزریق شود برای اطمینان با اداره دامپزشکی منطقه خود مشورت کنید.

علامت های نزدیک شدن زایمان

یکی از علامت های نزدیک شدن زایمان بزرگ و حجیم شدن پستان از حدود دو هفته مانده به زایمان می باشد.زمانی که به دنیا آمدن بزغاله نزدیک است،بز آماده زایش،از گله بزها جدا می شود و بدنبال یک نقطه خشک و سرپوشیده می گردد.در این هنگام حیوان بی قرار است و مرتبا می نشیند و دوباره می ایستد و در حالتی که نشسته است گردن را بلند می کند،کمی قبل از زایش کیسه آب که جنین در آن قرار دارد پاره می شود و مایع لزج بیرون می ریزد.از این زمان تا حدود 1 تا 2 ساعت،زور زدن بز برای خارج شدن بزغاله شروع می شود.

زایمان

در حالت طبیعی ابتدا پاها و بینی بزغاله (در حال تولد ) دیده می شود که در این زمان بز به پهلوی خود می خوابد.بالاخره در طی نیم ساعت تا 45 دقیقه بزغاله بدنیا می آید و بز مادر شروع به لیسیدن و خشک کردن بدن او می کند.در بعضی از حالت های غیر طبیعی ممکن است به جای اینکه پاهای جلو و سر بزغاله به طرف بیرون باشد بزغاله در حالت های دیگری در درون رحم بز ماده قزار گرفته باشد.در این صورت زایمان بزغاله ممکن است با مشکل انجام شود که در چنین حالت هایی باید حتما از دامداران با تجربه و یا دامپزشک برای خارج کردن بزغاله کمک گرفته شود.

شکل شماره 4: (الف و ب) زایمان طبیعی (پ و ت ) زایمان غیر طبیعی

نکته : دخالت افراد بی تجربه و یا کمک نکردن به بز ممکن است موجب مرگ بزغاله یا بز مادر شود.

اگر آبستنی دو قلو یا سه قلو باشد،بزغاله های بعدی بفاصله نیم ساعت بدنیا خواهند آمد.وقتی بزغاله بعدی می خواهد بدنیا بیاید توجه بز مادر از بزغاله اولی بر می گردد.بنابراین بهتر است بلافاصله بعد از توولید بزغاله اول به او کمک شود تا پستان بز مادر را پیدا کند و از آن آغوز بخورد.خوردن آغوز برای سلامتی بزغاله بسیار بسیار مهم است.

نکته : بزغاله هایی که آغوز نخورند و یا دیر آغوز بخورن در مقابل بیماریها مقاومت کمی دارند و ممکن است بمیرند.

بعد از اینکه تمام بزغاله ها متولد شدند جفت از بدن بز مادر خارج می شود.جفت خارج شده را ممکن است بز مادر بخورد.اگر جفت بوسیله بز خورده نشد باید آن را بلافاصله دفن کرد چون سریعا به انواع و اقسام میکروبها آلوده می شود.

نکته : اگرتا چند ساعت بعد از زایمان جفت از بدن بز مادر خارج نشد حتما از دامپزشک کمک بگیرید.

مراقبت های بعد از زایمان

بلافاصله بعد از تولد بزغاله،بز مادر شروع به لیسیدن بدن او و خشک کردن آن می کند،اگر به دلیلی بز مادر این کار را نکرد،باید دامدار بدن بزغاله را خشک کند.پاک کردن سوراخ های بینی و دهان بزغاله کمک می کند تا بزغاله راحت تر بتواند نفس بکشد،اگر متوجه شدید که نفس کشیدن بزغاله طبیعی نیست به آهستگی ناحیه سینه بزغاله او را از زمین بلند کرده و مدتی کوتاه آویزان کنید تا مایعاتی که احتمالا دهان و حبق بزغاله را بسته است خارج شده و تنفس برقرار شود.

مراقبت های بهداشتی در پرورش بز

1_برای اینکه منفعت کافی از کار پرورش بز نصیب دامدار شود باید از بیمار شدن بزها جلوگیری شود.

2_بیماری بزها یا منجر به مرگ می شود یا تولید و رشد آنها را کم می کند و برای خوب شدن نیاز به دارو و درمان و پرداخت هزینه های آن می باشد.بنابراین در هر صورت بیمار شدن دام موجب زیان دیدن دامدار می شود.

3_برای جلوگیری از بیمار شدن دام ها باید در محل نگهداری آنها بهداشت رعایت شود.