پیشینه تشکل های غیر دولتی(4)

1_2_1_1_فرآیند شکل گیری تشکل های غیردولتی در جمهوری اسلامی ایران

به موازات رشد و توسعه و گسترش جوامع بشری و روستایی و همچنین دامنه فعالیت های اقتصادی اجتماعی،فرهنگی،ساختار و وظایف دستگاهها و نهادهای حکومتی در جهان دستخوش تحولات و دگرگونیهای فراوانی گردید.اشکال حکومتی از ساختارهای شدیدا متمرکز به سمت واگذاری مسئولیت،کاهش دخالت مستقیم جهت گیری نمود.این رویکرد از نیمه دوم قرن گذشته شتاب بیشتری به خود گرفت و سیر تکاملی را طی نمود.

در گذشته مردم در انجام برخی فعالیت های اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی عام المنفعه به دلایل مختلف در تعامل با دستگاهها و نهادهای حکومتی نمی توانستند به نتایج دلخواه در انجام فعالیت ها دست یابند.از دلیل عمده این عدم تعامل می توان به دوری جغرافیایی نهادها و دستگاههای دولتی با نقاط مختلف و بطور کل عدم تعادل های منطق ای اشاره نمود.همچنین تضاد بین مردم و دولت ها باعث شده بود تا مردم تمایلی برای انجام امور خود از طریق دستگاههای دولتی نداشته باشند.پیچیدگی و بورکراسی حاکم بر دستگاههای دولتی مردم را از مراجعه به این سیستم که مستلزم گرفتاری ها واتلاف وقت زیاد بود بر حذر می داشت لذا عوامل یاد شده فوق و سایر فاکتورهای دیگر از یک طرف و آداب و رسوم،تعالیم،تذکرات و دستورات مذهبی را از سوی دیگر می توان زمینه ساز اصلی انجام فعالیتها و شکل گیری تشکل های مستقل مردمی خارج از حیطه دستگاههای دولتی به شمار آورد.

بارزترین تبلور عملکرد همگام و هماهنگ تشکل های متعدد مردمی و خودجوش در تاریخ معاصر ایران که در تمامی عرصه های اجتماعی،سیاسی،فرهنگی؛اقتصادی و بین المللی متحدانه حول محور واحد و رهبری واحد در صحنه تاریخ وارد عرصه عمل گردیدندانقلاب شکوهمند اسلامی ایران بود که توانست رویکردهای نوینی را در عرصه مشارکتهای مردمی به جامعه معرفی نماید.

بطوریکه تشکل های مردمی و غیردولتی ضمن فعالیت شدید و آگاهانه در جهت زمینه سازی انقلاب اسلامی،کلیه امور کشور در فاصله بین تزلزل شکننده ماشین دولتی رژیم گذشته تا استقرار کامل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را بدست گرفته و مناسب با شرایط و تحولات پس از پیروزی انقلاب اسلامی وظایف را به نهادهای اصلی واگذار نموده و در برخی زمینه ها نیز فعالیت آنان استمرار یافت.

تشکلهای غیردولتی در ایران از سابقه نسبتا طولانی برخوردار هستند و همواره در تحولات اجتماعی،فرهنگی و سیاسی کشور ایفای نقش می نمودند که بطور مثال می توان به انبوه تشکلهای مردمی و مذهبی اشاره کرد.تشکلهای مردمی در ایران با سرمایه و سازماندهی و مدیریت مردم در طی سالهای متمادی فعالیت داشته و برخی از این تشکلها در دوره های زمانی خاصی از سال به صورت مردمی سازماندهی گردیده و پس از مدتی به کار خود پایان می دهند مانند هیاتهتای مذهبی در ماههای محرم و رمضان.تشکلهای غیر دولتی مردمی دیگری نیز در زمینه های مختلف اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی مانند صندوقهای قرض الحسنه و اعانات،موسسات و تشکلهای آموزشی،موسسات و تشکلهای درمانی و تشکلهای ورزشی،سیاحتی و زیارتی و تشکلهای امدادی فعالیت دارند که دارای سابقه تاریخی طولانی می باشند.

سازمان های غیردولتی یا N.G.O (NON GOVERNMENTAL ORGANIZATION) از دیدگاههای مختلف تعاریف متنوع و گوناگونی دارند که می توان آنها را در دو بخش تعاریف سازمانهای بین المللی و تعاریف دستگاههای داخلی تقسیم بندی نمود.

ادامه دارد…