سرمازدگی باغات (Garden Frost) یکی از دغدغه‌های هر ساله کشاورزان است. زیرا خسارت زیادی به محصولی که برایش زحمت فراوان کشیده شده وارد می‌آید. سرمازدگی در زمان‌های متفاوت سال اتفاق می‌افتد و می‌تواند محصول را حتی تا صددرصد از بین برده و حتی به محصول سال آینده نیز خسارت وارد کند. سرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که گیاه در معرض دمایی کمتر از دمای مورد نیاز برای رشدش قرار گیرد. در این حالت به شیره گیاهی آسیب وارد می‌آید و گیاه صدمه می‌بیند.
یخ‌زدن آب موجود در بافت‌های گیاهان از دمای صفر تا منفی پنج درجه سانتی‌گراد شروع می‌شود و در پایین‌تر از این دما آب کاملاً یخ‌زده و به کریستال یخ تبدیل می‌شود. این کریستال‌ها در سرمازدگی باغات به بافت‌های گیاهی صدمه می‌زنند.
علائم سرمازدگی باغات
علائم سرمازدگی شامل موارد زیر می‌شود:
- کاهش عمومی رشد
- عدم گلدهی
- عدم جوانه‌زنی بذر
- عدم جذب عناصر غذایی
- تغییر رنگ، آب سوخته شدن و نکروز برگ‌ها
- در برخی مواقع موجب خزان و پیری زودرس
انواع سرمازدگی باغات از منظر زمان
زمان وقوع سرمازدگی هم بسیار مهم است امکان دارد در اول فصل رشد یا آخر آن اتفاق بیفتد و به آنها سرمازدگی دیررس بهاره و سرمازدگی زمستانه می‌گویند.
سرمازدگی دیررس بهاره
سرمازدگی باغات در هنگام بهار خسارت بیشتری نسبت به اوایل پاییز به درختان می‌زند. اغلب در مناطق معتدله اتفاق می‌افتد و به گل‌ها و میوه‌های تازه تشکیل شده صدمه می‌زند. زمان این سرما کوتاه بود و می‌تواند از چند ساعت تا حدود سه روز باشد گل‌های دمای منفی پنج درجه سانتی‌گراد، گل‌های باز دمای منفی سه درجه و میوه‌های کوچک تا دمای منفی دو درجه را تحمل می‌کنند؛ بنابراین میوه تازه تشکیل شده به سرمای بهاره بسیار حساس بوده و می‌توانند تا صددرصد خسارت ببیند. درختانی که نیاز سرمایی کمی دارند؛ مانند هلو، زردآلو و بادام در صورت مواجه شدن مرحله تشکیل میوه با سرمای بهاره خسارت زیادی متحمل می‌شوند؛ بنابراین بهتر است از ارقام دیر گل آنها استفاده شود. جهت اطمینان از سالم بودن میوه‌ها و گل‌ها می‌توان تخمدان آنها را بررسی نمود. در صورتی که تخمدان سبز باشد میوه سالم است.
سرمازدگی زمستانه
در زمستان زمانی که دما منفی ده درجه سانتی‌گراد یا پایین تر از آن باشد، سرمازدگی زمستانه اتفاق می‌افتد. گاهی امکان دارد درخت کاملاً یخ بزند. در درختان همیشه سبز مثل مرکبات و زیتون این نوع سرمازدگی می‌تواند خسارت‌زا باشد. اگر سرمای پاییزه پیش آید و میوه درختان هنوز چیده نشده باشد، محصول بسیار صدمه می‌بیند و حتی گاهی تا صددرصد از بین می‌رود.
روش‌های مقابله با سرمازدگی در باغات
- انتخاب محل مناسب کاشت
- خاک مناسب
- استفاده از رقم و پایه مناسب
- کوددهی و خاک‌ورزی
- بادشکن
- هرس
- استفاده از وسایل تغییر دما در باغ
- آبیاری
- پوشاندن سطح گیاه
- استفاده از مواد شیمیایی
About Author
More Stories
کشاورزی پایدار نگاه ویژه و تخصصی برنامه ریزان را می طلبد
پیت ماس و کاربردهای این خاک ارزشمند
ترویج و آموزش کشاورزی