علائم کمبود عناصر در گیاه گندم

گندم به علت ارزش غذایی بالا یکی از مواد اصلی زنجیره غذایی مردم می‌باشد. و در جهان و ایران بیشترین سطح زیر کشت را دارد، و در بین محصولات زراعی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. برای رسیدن به حداکثر عملکرد کمی و کیفی گندم تغذیه به موقع و مناسب و متعادل بسیار دارای اهمبت است. کمبود عناصر در گندم، علائم ظاهری اختصاصی را ایجاد می‌کند.

علائم کمبود نیتروژن
گیاهان دارای کمبود کم‏ رشد، لاغر و دوکی شکل هستند. تعداد پنجه‌های گیاهان اغلب به شدت کاهش یافته است و عملکرد دانه اغلب کم است. نیتروژن در گیاه متحرک است و در شرایط ذخیره اندک خاک به آسانی از برگهای پیر به سمت برگهای جوان حرکت می‌کند. علائم کمبود ابتدا در برگهای پیر ظاهر می‌شود و به تدریج شدید می‌شود. برگها از کلروز روشن به قهوه‌ای کمرنگ تغییر می‌یابند و می‌میرند.در گیاهان دارای کمبود هم زمان جوانترین برگها سبز کم رنگ می‌شوند و برگهای میانی زرد لیمویی و برگهای پیر قهوه‌ای رنگ می‌شوند.

مراحل توسعه مرحله اول: در کمبودهای خفیف کل گیاه به صورت یکنواخت سبزکمرنگ می‌شود.

مرحله دوم: وقتی کمبود شدیدتر شود، کلروز روشنی از نوک برگهای پیر آغاز می‌شود، که به سمت پهنک برگ گسترش می‌یابد.

مرحله سوم: در حالت پیشرفته کمبود، کل برگ قهوه‌ای کمرنگ می‌شود، خشک می‌شود و می‌میرد. مرحله چهارم: در حالت پیشرفته، برگهای مرده آویزان می‌شوند و حالتی غبار آلود از برگهای مرده در نزدیکی مرکزگیاه دیده می‌شود.

کمبود عناصر در گندمکمبود عناصر در گندم

علائم کمبود فسفر
گیاهان دارای کمبود فسفر سبز تیره، کوتاه، لاغر و دوکی شکل هستند. تعداد پنجه های گیاه به شدت کاهش می‌یابد، اندازه خوشه ها نیز کوچک می‌شوند و هر دو باعث کاهش عملکرد دانه می‌شوند فسفر در گیاه متحرک است و در شرایط ذخیره اندک خاک، به آسانی از برگهای پیر به سمت برگهای جوان حرکت می‌کند. علائم کمبود ابتدا در برگهای پیر ظاهر شده و به تدریج تشدید می‌شوند، درحالی که برگهای جوان بدون تأثیر باقی می‌مانند. رنگ ساقه و غلاف برگ ها در برگهای پایین قرمز متمایل به بنفش می‌شوند.

مرحله اول: در مراحل اولیه کمبود، گیاهان ظاهری کوتاه با برگهای بنفش دارند، به طوری که رنگ بنفش ابتدا در نوک برگها نمایان می‌شود و سپس در پهنک برگ به سمت پایین امتداد می‌یابد.

مرحله دوم: وقتی کمبود شدیدتر شود، بافتهای دارای کمبود به رنگ نارنجی مایل به زرد تا نارنجی مایل به بنفش در می‌آیند.

مرحله سوم: وقتی کمبود پیشرفت می‌کند، کل پهنک برگ قهوهای تیره می‌شود و می‌میرد.

احتمال وقوع کمبود فسفر در این خاکها بیشتر است: خاکهایی که مواد آلی چندانی ندارند. خاکهای آهکی و قلیایی. خاکهایی که در سیستم‌های کشت فشرده فرسوده شده‌اند. زمین هایی که خاکهای رویی با فرسایش از بین رفته اند.

کمبود عناصر در گندم

علائم کمبود پتاسیم
گندم اغلب نشانه های گرسنگی پنهان ناشی از کمبود پتاسیم را نشان می‌دهد. علائم ظاهری کمبود به ندرت در کمبودهای خفیف ظاهر می‌شوند. پتاسیم به آسانی از برگهای پیرتر به جوان تر حرکت می‌کند. بنابراین علائم کمبود در برگهای پیرتر ظاهر می‌شود. رگهای درحال ِرشد جوان پتاسیم را از بخشهای پیرتر سبز هستند و دریافت می‌کنند. بنابراین برگهای جوان معمولا ظاهری سالم دارند. در برگهای پیرتر نشانه ها به صورت کلروز روشن که در ادامه نکروزه می‌شوند، دیده می‌شود. در ابتدا در نوک برگ شروع می‌شود و سپس از حاشیه ها به سمت مرکز ادامه می‌یابد، به صورتی که رگبرگ وسطی سبز و زنده باقی می‌ماند.

مراحل توسعه کمبود پتاسیم:
مرحله اول: در ابتدای کمبودهای خفیف برگهای گندم نرم، دوکی شکل و پاسیده به نظر می‌رسند. کمبود فقط زمانی قابل تشخیص است که پیشرفت کند.

مرحله دوم: وقتی کمبود استمرار یابد و شدیدتر شود، کلروز حاشیه ای در برگهای پیرتر توسعه می‌یابد که از نوک برگها شروع می‌شود.

مرحله سوم: در کمبودهای شدید کل برگ قهوه‌ای تیره می‌شود و می‌میرد.

علائم کمبود گوگرد
گیاهان دارای کمبود ضعیف هستند و خوب رشد نمی‌کنند، خوشه های کوچکی تولید می‌کنند و بلوغ به تأخیر می‌ا‌فتد. در شکل۱۰ گیاه گندم سالم با مقدار کافی گوگرد نشان داده شده است. در گیاهچه ها زردی عمومی در تمام گیاه آشکار می‌شود و به سختی از برگهای پیر ببه جوان منتقل می‌شود. کمبود ابتدا در برگهای جوان ظاهر شده و سپس تشدید می‌شود. برگهای جوان زرد روشن می‌شود، درحالیکه برگهای پیرتر سبز باقی می‌مانند. الگوی زردی در سرتاسر برگ یکنواخت است و رگبرگها و بافتهای بین رگبرگی را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد.