توسعه اجتماعی در نواحی روستایی(2)

1_ماهیت یکپارچه جوامع روستایی

بیشتر جوامع روستایی نسبتا (یکپارچه)هستند،به این مفهوم که مولفه های مختلف زندگی (مانند مولفه های کشاورزی و غیر کشاورزی،(اقتصادی)،(اجتماعی) و (سیاسی)،مذهبی و غیر مذهبی) به طور تنگاتنگ با یکدیگر مرتبط هستند.تشخیص تمایزاتی که برنامه ریزان،مروجان و سایر مقامات دولتی،برای مثال،میان مسئولیتهای سازمانهای مختلف یا برنامه ریری(اقتصادی)و برنامه ریزی(اجتماعی)قائل می شوند،برای مردم روستایی کار آسانی نیست،زیرا در زندگی خود این مردم تمامی این چیزها بر هم اثر می گذارند.به همین دلیل است که وجود یک رهیافت همه جانبه برای برنامه ریزی در این سطح یک ضرورت است و به همین دلیل است که پروژه ها یا طرحهایی که فقط از یک دیدگاه برنامه ریزی شده اند ،مثلا از دیدگاه (کشاورزی یا اقتصادی) غالبا به علت توجه به سایر جنبه های مرتبط،با شکست روبرو می شوند.

2_اهمیت منابع طبیعی موجود

بیشتر مردم در نواحی روستایی برای گذران زندگی خود به طور مستقیم یا غیرمستقیم به منابع طبیعی وابسته هستند.بیشتر برنامه ریزان روستایی،و به خصوص برنامه ریزان کشاورزی،به این موضوع واقف اند و به همین علت اهمیت فعالتهای توسعه کشاورزی را مورد تاکید قرار می دهند.با این همه،آنها گاهی پیامدهای این مسئله را به طور کامل درک نمی کنند.آنها همیشه به ماهیت پیچیده رابطه میان مردم و محیط زیست آنها پی نمی برند،رابطه ای که قرنها تکامل یافته و در تمامی جنبه های زندگی(ونه صرفا جنبه هایی که به طور مستقیم به تولید کشاورزی مرتبط هستند)منعکس شده است.

پروژه ها و طرح های کشاورزی تقریبا به طور اجتناب ناپذیری مستلزم نوعی تغییر در رابطه میان مردم و محیط زیست هستند؛به همین علت فقط هنگامی موفقیت آمیز خواهند بود که تمامی جنبه های رابطه فعلی،در مرحله برنامه ریزی مورد توجه قرار گیرند.این بدان معنا نیست که رابطه موجود بهترین رابطه است،یا اینکه میان فعالیتهای انسان و محیط زیست همواره یک توازن (طبیعی) وجود دارد.در بسیاری از موارد،این چنین نیست و اغلب به همین دلیل است که نوعی مداخله ضروری است.این موضوع فقط بدان معناست که نمی توان بدون در نظر گرفتن تمامی جنبه ها یا پیامدهای یک تغییر،آن تغییر را به وجود آورد،و این به معنای درک کل ماهیت رابطه میان مردم و محیط زیست است.

————————————————————————————————————————–

چهارگوش 3_1_

نمایی از دو روستا

میوری وانا و ویری وانا دو روستا در منطقه3 (قسمت تپه ای بخش گوندوانالند)هستند.اگر چه این دو روستا هر دو یک منطقه کشاورزی_اقتصادی واحد قرار دارند،اما ویژگیهای اجتماعی آنها بسیار متفاوت است،و دلیل این امر آمیزه ای از عوامل محلی و تاریخی،و نیز تاثیر شخصیت افراد است.ویژگیهای عمده هر کدام از دو روستای یاد شده به طور خلاصه در زیر آمده است.

پیشینه: میوزی وانا بر جاده اصلی شوسه که از گوندوانا به هیل تاپ کشیده شده است،واقع است.میوری وانا روستای بزرگی است و دارای فروشگاه عمومی،کافه،کارخانه پوست کنی قهوه،آسیاب،مدرسه ابتدایی و متوسطه و درمانگاه است.این روستا یکی از نواحی مهم کشت قهوه است.ویری وانا در منتهی الیه جنوب غربی این منطقه،در 5 کیلومتری نزدیکترین جاده تمام فصل،واقع شده است.این روستا بسیار کوچکتر از روستای میوری واناست و اگر چه دارای مدرسه ابتدایی است،اما نزدیکترین فروشگاه،کارخانه پوست کنی قهوه،مدرسه متوسطه و درمانگاه در روستایی در همین جاده،در حدود 6 کیلومتری دورتر از آن،قرار دارد.این روستا در مقایسه با روستای میوری وانا قهوه کمتری کشت می کند،و این به دلیل مشکلات حمل و نقل و فرآوری این محصول است.

جمعیت شناسی: میوری وانا دارای 112 خانوار است،کل جمعیت ان در حدود 630 نفر،و نرخ رشدجمعیت آن در هر سال برابر 2/8%است که از میانگین نرخ رشد بخش بالاتر است و این به دلیل مهاجرت قابل ملاحظه به این روستاست.ویری وانا فقط دارای 30 خانوار و 152 نفر جمعیت است؛افراد بسیاری(خصوصا مردان جوان) این روستا را به قصد پیدا کردن کار،به طور موقت یا برای همیشه ترک کرده اند،در نتیجه نرخ رشد این روستا پایین تر از میانگین نرخ رشد بخش است (2/2 در سال).بافت جمعیتی آن به طور غیر عادی از بخش بزرگی از کودکان و سالخوردگان و شمار زیادی از خانوارهای زن_سرپرست تشکیل شده است.

ویژگی های قومی_زبانی:

بیشتر ساکنان هر دو روستا به گروه وانا تعلق دارند؛اما در میوری وانا شمار کمی نیز از قوم گوند و هوردا هستند.

ساختار اجتماعی: میوری وانا از سه آبادی اصلی تشکیل شده است؛این آبادیها محل سکونت طایفه های مختلف هستند و هر کدام رهبر سنتی خاص خود را دارند.با این همه ،رءیس کمیته رسمی توسعه روستا (که هر سه روستا را در بر می گیرد) یک معلم است؛این معلم یک بیگانه است و در نتیجه به هیچ کدام از سه طایفه اصلی تعلق ندارد.در درون این روستا نابرابریهای چشمگیری از حیث در آمد به چشم می خورد،بدین صورت که کشت کنندگان بزرگ قهوه و افراد دارای درآمد غیر کشاورزی در یک طرف مقیاس و شماری از کارگران بی زمین و خانوارهای زن_سرپرست در طرف دیگر آن قرار دارند.از سوی دیگر،ویری وانا یک اجتماع بسیار منسجم تری است و فقط از یک طایفه و در نتیجه یک رهبر سنتی تشکیل شده است که این رهبر همچنین ریاست کمیته توسعه روستا را نیز بر عهده دارد.اختلاف در آمدها کمتر است؛کشت کنندگان قهوه یا کسانی که درآمد ثابتی از کارگران مهاجر به دست می آورند،ثروتمندترین افراد را تشکیل می دهند و فقیرترین افراد به خانوارهایی تعلق دارند که سرپرستی آنها بر عهده زنان بیوه یا زنانی است که همسرانشان آنها را ترک کرده اند.

———————————————————————————————————————————————–

نظام تصرف زمین:

در میوری وانا نظام سنتی تصرف اشتراکی زمین عمداتا مضمحل شده است.بدین ترتیب،بیشتر زمینها در تملک شخصی افراد است و قابل خرید و فروش می باشد.اما در ویری وانا اجاره اشتراکی زمین همچنان برقرار است؛هر چند درختان قهوه و سایر درختان در تملک شخصی افراد است.

عقاید مذهبی :

در میوری وانا ترکیبی از گروههای مذهبی،شامل پروتستها ، کاتولیکها و مسلمانان وجود دارند و برخی از مردم نیز به هیچ مذهبی گرایش ندارند.در ویری وانا ،تقریبا تمامی مردم به کلیسای کاتولیک تعلق دارند،کلیسایی که سالها است در آن نزدیکی دارای مبلغان مذهبی است و مدرسه ابتدایی محلی را اداره می کند.

سایر عقاید و شیوه های مرسوم :

بسیاری از عقاید و رسوم فرهنگی در میوری وانا از بین رفته است.به ویژه،فعالیت مشترک سنتی بسیار اندک است،وآنچه در این زمینه انجام می شود در سطح طایفه است، و نه در سطح روستا.در ویری وانا ،عقاید و رسوم سنتی همچنان حائز اهمیت است و ما شاهد روحیه نیرومند همکاری بر مبنای رسوم سنتی هستیم.

نگرش به توسعه :

مردم میوری وانا ، در مجموع ،مردمی بلند پرواز و فرد گرا هستند_ آنها تمایل دارند چیزهای جدید را تجربه کنند،اما این کار را به شکل فردی انجام می دهند و نه اجتماعی_در نقطه مقابل،مردم ویری وانا بلند پروازی کمتری دارند و در مورد پذیرش نوآوری ها محتاط ترند،اما برای دست زدن به کارهای مخاطره آمیز گروهی تمایل بیشتری از خود نشان می دهند.

——————————————————————————————————————————————-